جمال اسمعیل زاده وفائی - کارشناسی ارشد معماری
معصومه بیاتی - کارشناسی ارشد معماری

حوزه تجارت و امور اقتصادی از اصلی ترین فضاهای معمارانه در تمدن ایرانی در طول تاریخ بوده است به همین دلیلبازار ایرانی یکی از خلاقانه ترین و ایده دار ترین فضاهای معمارانه به شمار می آید فضایی که از لحاظ طراحی دار ایبیشترین تنوع فضایی و تنوع کاربری است و از طرفی جزو فضاهای ارتباطی شهر با بیرون شهر و شهر با درون شهر استاین حوزه راه را برای مطالعات فراوان از معماری و هنر گرفته تا سیاست و فرهنگ را می گشاید. در دوران معاصر این فضابا تحولاتی پس از ورود مدرنیته و به حاشیه رانده شدن خود را با مراکز خرید بزرگ مقیاس یا شاپینگ مال ها باز سازیکرده و روایتی جدید از بازار ایران را به کاربر داد. در همین راستا ساخت مراکز خرید یکی از فراوان ترین و محبوب ترینفضاهای معماری از نظر اقتصادی نیز به شمار رفت. پدیده ایران مال در نقطه اوج طراحی های مراکز خرید بود چه اینکهکاربری هایی در خود داشت که پیش این در معماری ایران به چشم نمی خورد و دوره ای شروع به ساخت کرد که نقطهای خاص در اقتصاد و فرهنگ ایران بود. در این مقاله در پی پاسخ به این سوالات هستیم که چه اشتراکی بین فضاهایایران مال و بازار ایرانی می توان یافت؟ و این طراحی فضایی در چه قلمروی پاسخ مناسب داشته و در چه حدی قابل نقداست؟ در راستای پاسخ به این سوالات با تحلیل رشد بازار و مراکز خرید در ایران با روش تحقیق کیفی و تحلیلیتوصیفی با بررسی فضاهای معمارانه درون ایران مال و پدیده های مربوط به آن از لحاظ اجتماعی و اقتصادی در راستایپاسخ به آن قدم بر داشته و در انتها به نقد و بررسی این فضای معمارانه پرداخته شد.

بازار، بازار ایرانی، فضای تجاری، ایران مال