اکبر اصغری زمانی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه تبریز
کوثر سخائیان - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

سیمای شهرها به عنوان یکی از پیچیده ترین دستاوردهای تمدن بشری، متاثر از عوامل پیچیده و زیادی است. وجودخط آسمان زیبا و منظم، شاید تاثیرگذارترین عامل در نظم دهی به فضاهای شهری باشد، عاملی که امروز به ندرت درنمای شهرها و مخصوصا کلان شهرها دیده می شود لذا در این پژوهش بررسی تاثیرات احداث ساختمانهای بلندمرتبهخارج از ضوابط و مقررات مصوب طرح جامع کلانشهر تبریز و از طریق فروش مازاد تراکم، بر روی تغییرات الگوی خطآسمان در آن منطقه پرداخته شده است. در این تحقیق از روش کتابخانه ای و پیمایش میدانی بهره گرفته شده است. ازنرم افزار سیتی انجین در جهت شبیه سازی ارتفاعی و سه بعدی سازی و از ابزار SVF از بسته نرم افزاری گوگل اسکچ آپپرو، در جهت تحلیل های سه بعدی و سنجش میزان قابل رویت پذیری خط آسمان، استفاده گردیده است. محدوده هایمنتخب در شهر، از بافت جدید با قدمت کمتر از ۲۰ سال، بافت میانی با قدمت حدود ۵۰ سال و بافت قدیمی با قدمتبیش از ۵۰ سال (از هسته اولیه شهر)، انتخاب شده اند. نتایج بدست آمده نشان میدهد الگوی خط آسمان خیابانشریعتی جنوبی (بافت قدیمی)، با میانگین شاخص ۶۰/۶۰ وضعیت بهتری نسبت به سایر محدوده ها دارد. همچنین این پژوهش، دلیل خط آسمان نسبتا نامنظم ناشی از تراکم فروشی بالا در کلانشهر تبریز را، نحوه تراکم دهی و پهنه بندیارتفاعی آن محدوده بیان می کند. نتایج حاصل از تحلیل های سه بعدی نشان از وجود رابطه مستقیم بین ارتفاعساختمانها، گشودگی فضا و شاخص خط آسمان دارد.

تراکم فروشی، خط آسمان، مدلسازی سه بعدی، SVF ، تبریز