محمدعلی ززولی
سیمین ناصری
علیرضا مصداقی نیا

زمینه و هدف: مواد آلی طبیعی که از منابع طبیعی و مصنوعی وارد آب می شوند  به علت ویژگی های خاص از جمله ایجاد بو و مزه نامطبوع، واکنش با کلر و تشکیل فرآورده های جانبی گندزدایی، که اغلب سرطان زا می باشند و نیز عدم امکان حذف کامل در تصفیه متداول آب، از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. آب شرب تهران عمدتا از آب سه رودخانه کرج، جاجرود و لار تامین می گردد و هدف از این مطالعه تعیین غلظت مواد آلی طبیعی منابع آب شرب تهران و اجزاء هیدروفیلیک و هیدروفوبیک آنها می باشد.روش بررسی: نمونه برداری در سه ماه متوالی (اردیبهشت، خرداد و تیر) از منابع سطحی آب شرب تهران انجام شد. نمونه ها از نظر pH ، جذب اشعه ی فرا بنفش در طول موج ۲۵۴ نانومتر، هدایت الکتریکی و جذب ویژه ی اشعه ی فرا بنفش مورد آنالیز قرار گرفتند. استخراج اجزاء آب دوست و آب گریز مواد آلی طبیعی، مطابق روش۵۵۱۰  استاندارد متد، انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت مواد آلی طبیعی  در آب رودخانه کرج، جاجرود و لار به ترتیب  ۳۳/۱۱، ۹/۱۲و۵۳/۸ با میانگین کل کربن آلی محلول برابر ۹۲/۱۰ میلی گرم در لیتر می باشد. درصد اجزاء آب دوست و آب گریز آب رودخانه کرج به ترتیب ۴۱% و ۵۹%، در آب رودخانه  لار به ترتیب ۴۰% و۶۰% و در آب رودخانه جاجرود به ترتیب ۴۸% و ۵۲% می باشد. میانگین کل درصد اجزاء آب دوست و آب گریز در منابع آب به ترتیب۴۳% و ۵۷% و جذب ویژه ی اشعه فرا بنفش آب رودخانه های کرج، لار و جاجرود به ترتیب ۱۳/۳، ۳۸/۲ و ۹۲/۳ می باشد.نتیجه گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که آب های مورد مطالعه پتانسیل بالایی در تشکیل فرآورده های جانبی گندزدایی ازجمله  هالواستیک اسیدها و تری هالومتان ها دارند اما بدلیل اینکه نسبت اجزاء آب گریز کمی بیش از اجزاء آب دوست است،  احتمال تشکیل تری هالومتان ها بیشتر می باشد. مقدار جذب ویژه ی اشعه فرا بنفش بیانگر آن است که آب دارای مخلوطی از اجزاء هیدروفوبیک و هیدروفیلیک می باشد.

Natural Organic Matter (NOMs),fractionation,hydrophobic,hydrophilic,water sources, مواد آلی طبیعی،هیدروفیلیک،هیدروفوبیک،فرآورده های جانبی گندزدایی،منابع آب