رسول قربانی - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
آمنه علی بخشی - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

با رشد جهانی شدن و تغییرات سریع در فضای جهانی، موضوع رقابت پذیری منطقه ای از اهمیت فزاینده ای برای شتاب بخشیدن به توسعه منطقه ای برخوردار شده است. به این منظور پژوهش حاضر سعی دارد به واکاوی عوامل موثر بر رقابت پذیری منطقه ای در استان آذربایجان شرقی با استفاده از رویکرد آینده پژوهشی بپردازد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی می باشد. جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی مبانی نظری، پیشینه موضوع و گردآوری عوامل اثرگذار در رقابت پذیری استان آذربایجان شرقی پرداخته شده است؛ در روش میدانی نیز با بهره گیری از روش دلفی و پرسشنامه های مختلف به تکمیل اطلاعات مورد نیاز اقدام گردیده است. در این پژوهش ابعاد و شاخص های به دست آمده از روش کتابخانه ای، در قالب پرسشنامه در دو مرحله (مرحله اول ۸۲ سوال بسته و یک سوال باز و در مرحله دوم از ۸۴ سوال بسته) جهت به دست آوردن فاکتور های نهایی در اختیار اعضای پنل دلفی قرار گرفت که در نهایت ۸۴ متغیر در ابعاد مختلف جهت بررسی وضعیت رقابت پذیری منطقه ای استان آذربایجان شرقی انتخاب گردیده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از نرم افزار میک مک استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که از میان مجموع ۸۴ عامل تاثیرگذار، ۱۶ عامل نقش کلیدی در رقابت پذیری منطقه ای استان آذربایجان شرقی دارند که از این میان ۸ متغیر مربوط به بعد اقتصادی؛ ۳ متغیر مربوط به بعد نهادی-سیاسی؛ ۳ متغیر مربوط به بعد اجتماعی-فرهنگی و ۲ متغیر نیز مربوط به بعد زیرساختی می باشد.

رقابت پذیری منطقه ای, SPSS, میک مک, استان آذربایجان شرقی