Fatemeh Najmi - دانشجوی دکتری، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
آزاده ملکزاده شفارودی - استاد، گروه زمین شناسی و گروه پژوهشی اکتشاف ذخایر معدنی خاور ایران، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد حسن کریم پور - استاد، گروه زمین شناسی و گروه پژوهشی اکتشاف ذخایر معدنی خاور ایران، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محدوده اکتشافی شمال بهاریه در بخش مرکزی پهنه ماگمایی خواف- کاشمر- بردسکن (KKBMB) و خاور شهرستان کاشمر در استان خراسان رضوی است. این محدوده شامل رخنمون هایی از واحدهای آذرآواری و آتشفشانی است که توده های ژرف (سینوگرانیت، گرانودیوریت) و نیمه ژرف (مونزودیوریت، کوارتز مونزونیت و دیوریت پورفیری) در آنها نفوذ کرده اند. توده های آذرین درونی در عنصرهای LREE (عنصرهای خاکی کمیاب سبک) و LILE (عنصرهای لیتوفیل بزرگ یون) مانند K و Ba غنی شدگی و در عنصرهای HREE (عنصرهای خاکی کمیاب سنگین) و HFSE (عنصرهای با شدت میدان بالا) مانند Nb و Ti تهی شدگی نشان می دهند. این ویژگی از ویژگی های ماگماهای پدیدآمده در پهنه فرورانش است. ناهنجاری اندک منفی Eu (۸۹/۰- ۶۶/۰=Eu/Eu*) نشان دهنده حضور پلاژیوکلاز در خاستگاه سنگ است. تهی شدگی از Nb نشان دهنده آلایش اندک ماگما با پوسته قاره ای است. خاستگاه ماگمای سازنده این توده ها، ذوب بخشی درجه پایین اسپینل لرزولیت گوشته دگرنهاد در ژرفای نزدیک به ۶۵ کیلومتری است. کانه زایی به صورت رگه- رگچه ای با روند شمال باختری- جنوب خاوری و شمال خاوری- جنوب باختری در راستای گسل ها رخ داده است. دگرسانی های پروپیلیتیک، سیلیسی، سریسیتی و آرژیلیک در محدوده گسترش دارد؛ به گونه ای که پهنه های پروپیلیتیک و سیلیسی به صورت هاله ای در حاشیه رگه- رگچه ها دیده می شوند. کانه های هیپوژن شامل پیریت، کالکوپیریت و اسپکیولاریت هستند و کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت، گوتیت و اکسیدهای آهن از شمار کانی های سوپرژن هستند. دو نوع رگه- رگچه را می توان در این محدوده شناسایی کرد: (۱) کوارتز+کالکوپیریت+اسپکیولاریت؛ (۲) رگه- رگچه های غنی از اسپکیولاریت. مقدارهای فراوانی از عنصرهای مس (بیشینه ۲ درصدحجمی)، سرب (بیشینه ۶۱/۰ درصدحجمی) و روی (بیشینه ۲/۰ درصدحجمی) در رگه- رگچه های با کوارتز+کالکوپیریت+اسپکیولاریت یافت می شود. محدوده شمال بهاریه بر پایه شواهدی مانند کنترل ساختاری سامانه کانه زایی، نوع دگرسانی ها، ترکیب کانی شناسی ماده معدنی، شکل کانه زایی و ناهنجاری زمین شیمیایی احتمالا همانند کانسارهای تیپ IOCG است.

ماگماتیسم اسیدی-حد واسط سنگ زایی زمین شیمی, IOCG شمال بهاریه کمربند خواف-کاشمر-بردسکن پهنه زمین ساختی