زهرا فتحی - دانشجوی دکترا، مبانی تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (نویسنده مسئول)
محمد مزیدی - دکترای تخصصی، دانشیار، مبانی تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز قم
سعید بهشتی - دکترای تخصصی، استاد، فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
رحمت اله مرزوقی - دکترای تخصصی، استاد، برنامه ریزی درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
شهرزاد شاه سنی - دکترای تخصصی، استادیار، مبانی تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

تربیت مدنی به‎عنوان یکی از کارکردهای مهم تعلیم و تربیت شناخته می‎شود، که لزوم آموزش و فراگیری آن مستلزم وجود الگوی تربیت مدنی است. یکی از نظریه‎های مهم در رابطه با تربیت مدنی مربوط به فارابی که فیلسوف ایرانی−اسلامی است. هدف پژوهش حاضر کاوش الگوی تربیت مدنی از دیدگاه فارابی می‎باشد. رویکرد پژوهش مطالعه کیفی و روش تحلیل محتوا است. کلیه منابع ترجمه شده ی دست اول و دوم مربوط به فارابی که با استفاده از روش نمونه‎گیری هدفمند و تکنیک در دسترس انتخاب شده بودند، مورد کاوش قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شد. یافته‎های حاصل از تحلیل مضمون در قالب ۵۰ مقوله، ۳۴ مضمون پایه، ۷ مضمون سازمان‎دهنده و ۴ مضمون فراگیر سازماندهی شد. نتایج پژوهش حاکی از این امر بود که بایستی موضوع تربیت مدنی و ابعاد آن که متناسب با فرهنگ و ارزش‎های جامعه است را وارد سیستم آموزشی نمود. همچنین این پژوهش به معرفی برخی روش‎های تعلیم مدنی فعال و مشارکتی و نحوه کاربرد آنها از دیدگاه فارابی پرداخته است.

تربیت, تربیت مدنی, فارابی