مهرداد روغنی - Professor, Department of Physiology, Medicinal Plant Research Center, School of Medicine, Shahed University, Tehran, Iran
محسن خلیلی - Professor, Department of Physiology, Medicinal Plant Research Center, School of Medicine, Shahed University, Tehran, Iran
توراندخت بلوچ نژاد مجرد - Professor, Department of Physiology, School of Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
مصطفی احمدی - General Phisician

زمینه و هدف : دیابت قندی در درازمدت با اختلالاتی در یادگیری، حافظه و شناخت همراه است. این مطالعه به منظور تعیین اثر حفاظتی سیلی مارین بر نقص ایجاد شده در حافظه و یادگیری موش صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین انجام شد. روش بررسی : این مطالعه تجربی روی ۴۰ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی ۳۰۰-۲۴۰gr انجام شد. موش ها به صورت تصادفی به پنج گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با سیلی مارین (۱۰۰ mg/kg)، دیابتی و دو گروه دیابتی تحت درمان با سیلی مارین (۵۰, ۱۰۰ mg/kg) تقسیم شدند. سیلی مارین ۱۰ روز پس از تزریق استرپتوزوتوسین به مدت ۴ هفته (داخل صفاقی و روزانه) تجویز شد. در پایان، تاخیر اولیه (شاخص اکتساب) و تاخیر در حین عبور (شاخص نگهداری و به یادآوری) در آزمون اجتنابی غیرفعال و درصد رفتار تناوب به عنوان شاخص حافظه فضایی با استفاده از ماز Y تعیین گردید. همچنین میزان مالون دی آلدئید بافت هیپوکامپ مغز حیوانات تعیین شد. داده ها با استفاده از برنامه سیگما استات نسخه ۳.۵ و آزمون های آماری ANOVA یک طرفه و دوطرفه، Tukey و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها : کاهش معنی دار تاخیر در حین عبور موش های دیابتی (P<۰.۰۱) و دیابتی تحت تیمار با دوز ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم سیلی مارین (P<۰.۰۵) در پایان کار مشاهده گردید و این پارامتر به طور معنی دار در گروه دیابتی تحت تیمار با دوز بالای سیلی مارین بیشتر از گروه دیابتی بود (P<۰.۰۵). به علاوه درصد تناوب در حیوانات دیابتی به طور معنی دار کمتر از گروه کنترل بود (P<۰.۰۵) و این پارامتر در گروه های دیابتی تحت تیمار با سیلی مارین تفاوت معنی دار در مقایسه با گروه دیابتی نشان نداد. همچنین موش های دیابتی افزایش معنی دار در سطح بافتی مالون دی آلدئید نشان دادند (P<۰.۰۵) و درمان با سیلی مارین با دوز بالا (۱۰۰ mg/kg) میزان مالون دی آلدئید را به صورت معنی دار کاهش داد (P<۰.۰۵). نتیجه گیری : این مطالعه نشان داد که هرچند تجویز دراز مدت سیلی مارین با دوز ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم بر توانایی نگهداری اطلاعات در انبار حافظه و به یادآوری آنها در حیوانات دیابتی در آزمون اجتنابی غیرفعال اثر دارد؛ ولی موجب بهبود حافظه فضایی کوتاه مدت در حیوانات دیابتی نمی گردد و احتمالا سودمند این ماده از طریق کاهش پراکسیداسیون لیپیدی در بافت هیپوکامپ اعمال می شود.

Silymarin, Learning, Memory, Diabetes Mellitus, Streptozotocin, Lipid peroxidation, سیلی مارین, یادگیری, حافظه, دیابت قندی, استرپتوزوتوسین, پراکسیداسیون لیپیدی