محمدرضا امام هادی - Associate Professor, Department of Neurosurgery, Brachial Plexus and Peripheral Nerve Center, Rasht, Iran
حمیدرضا حاتمیان - Associate Professor, Department of Neurology, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran
شاهرخ یوسف زاده چابک - Associate Professor, Department of Neurosurgery, Guilan Road Trauma Reaserch Center, Poursina Hospital, Rasht, Iran

زمینه و هدف : مرالژی پارستتیکا (Meralgia Paresthetica)، ابتلا عصب پوستی–خارجی ران (Lateral Femoral Cutaneous Nerve) است که در صورت تشخیص داده نشدن یا تاخیر در درمان؛ موجب ناتوانی چشمگیر می شود. درمان جراحی گزینه ای ضروری برای موارد شکست درمان دارویی است. این مطالعه به منظور مقایسه عود نشانه های بالینی دو روش جراحی آزادسازی با جابجایی و قطع عصب پوستی خارجی ران در درمان مرالژی پارستتیکا ۱۴ بیمار مقاوم به درمان دارویی انجام شد. روش بررسی : این مطالعه توصیفی مقایسه ای روی ۱۴ بیمار (۷ مرد و ۷ زن) مبتلا به مرالژی پارستتیکا با درد مقاوم و عدم موفقیت درمان دارویی پس از دوماه، در مرکز جراحی اعصاب بیمارستان پورسینا رشت طی سال های ۱۳۸۰-۸۷ انجام شد. بیماران به صورت متوالی و غیراحتمالی انتخاب شدند و با انتخاب خودشان تحت دو نوع عمل جراحی آزادسازی با جابجایی عصب (نورولیز) یا قطع عصب (نورکتومی) قرار گرفتند. پس از جراحی، بیماران به مدت ۱۸ ماه پیگیری و از نظر عود نشانه های بالینی یا بهبودی مقایسه شدند. یافته ها : عمل نورکتومی روی ۹ بیمار (۶ زن و ۳ مرد) و عمل نورولیز روی ۵ بیمار (۱ زن و ۴ مرد) انجام شد. میانگین سن بیماران ۹.۸±۴۶.۴ سال با دامنه سنی ۳۳-۳۵ سال بود. همچنین سن زنان ۱۱.۲±۴۷.۱۴ سال و مردان ۹±۴۵.۶ سال بود و اختلاف آماری معنی داری نداشتند. مدت بروز نشانه های بیماری ۱۱.۹±۱۸.۱۴ ماه با دامنه ۶-۴۸ ماه بود. این زمان در زنان ۱۰.۳±۱۶.۴ ماه و در مردان ۱۳.۹±۱۹.۹ ماه بود و اختلاف آماری معنی داری نداشتند. تمام ۵ بیمار عمل شده به روش نورولیز در زمان ۳.۴±۳.۸ ماه (دامنه سه هفته تا نه ماه) پس از عمل دچار عود بیماری شدند. تنها بیمار زن گروه نورولیز پس از ۹ ماه علایم عود بیماری را نشان داد و میانگین و انحراف معیار زمان عود بیماری در مردان (۴ نفر) ۲.۴±۲.۷۵ ماه بود. هیچ بیماری از گروه جراحی به روش نورکتومی در مدت پیگیری، نشانه های بالینی عود بیماری را نشان نداد. همچنین احتمال موفقیت عمل نورولیز ۳% و احتمال عدم موفقیت عمل نورکتومی ۰.۲% تعیین گردید. نتیجه گیری : این مطالعه نشان داد که در قطع عصب پوستی خارجی ران بزرگسالان برای درمان مرالژی پارستتیکا مقاوم به درمان دارویی، طی پیگیری ۱۸ ماهه در مقایسه با نورولیز به عنوان روش درمانی مناسب پیشنهاد می شود.

Peripheral nerves, Lateral femoral cutaneous nerve, Meralgia paresthetica, Nerve resection, Neurolysis, مرالژی پارستتیکا, عصب پوستی خارجی ران, نورکتومی, نورولیز