جمشید حسن زاده - دانشگاه تهران، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
رقیه اکبراشرفی - دانشگاه تهران، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی

آنالیسم یک سیلیکات سدیم و آلومینیوم آبدار به فرمول شیمیایی NaAlSi2O6H2O است. از لحاظ ساختاری، جزو تکتوسیلیکاتهاست و اغلب به گروه زئولیت نسبت داده می شود. این کانی از منشا های مختلف (بیشتر گرمایی، جانشینی، دگرگونی و دیاژنتیک) به وجود می آید و تشکیل آن از ماگما نیز مطرح است. برای آنالیسمی که به صورت بلورهای خود شکل در اندازه های میلیمتری تا ابعاد چند سانتیمتری در سنگهای آتشفشانی قلیایی یافت می شود، برخی منشا ماگمایی و برخی منشا جانشینی کانی اولیه ای مانند لوسیت قایل شده اند. داده های پترولوژی تجربی نشان می دهد که آنالیسم نمی توان با مذاب آتشفشانی (دمای زیاد و فشار کم) در تعادل باشند. مطالعات گوناگون بر روی تفریقها و بازانیتهای ایران و نواحی دیر موید منشا جانشینی برای آنالیسم خودشکل است.