وجیهه وفامهر
علیرضا یوسفی
طاهره چنگیز
محمد دادگستر نیا

مقدمه: تاکنون استراتژی های آموزشی مختلفی برای یادگیری بهتر دانشجویان پزشکی معرفی شده است. از جمله آنها یادگیری مساله محور است که یک استراتژی اصلی، پیچیده و گسترده در آموزش پزشکی و بخصوص آموزش علوم پایه می باشد. در مدل SPICES یادگیری مساله محور به صورت پیوستاری بیان شده است (از یادگیری بر پایه اطلاعات اندوزی تا یادگیری مساله محور). در این مطالعه، به تهیه پرسشنامه ای به عنوان ابزاری برای ارزشیابی برنامه بر پایه استراتژی مساله محوری پرداخته شده است. روش ها: این مطالعه توسعه ای ۲ فاز داشته است. فاز اول مدل سازی مفهومی و تهیه ابزار بود. این فاز از طریق مرور وسیع متون و تشکیل گروه های متمرکز از متخصصین انجام گرفت. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تایید گروه ها رسید. فاز دوم استفاده پایلوت از پرسشنامه بود. در این فاز، پرسشنامه مساله محوری برای ارزشیابی درس بیولوژی استفاده شد. کلیه دانشجویان ICM که این درس را ۲ ترم قبل به صورت مساله محور گذرانده بودند، این پرسشنامه را تکمیل کردند. با استفاده از فراوانی انتخاب گزینه ها، موقعیت هر مولفه بر روی پیوستار مشخص گردید. برای بررسی پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که درس بیولوژی در مقایسه با یک درس کاملا مساله محور، در تمام مولفه ها در انتهای سنتی پیوستار مساله محوری قرار دارد (نقش دانشجو، نقش معلم، منابع، محتوای آزمون ها، نحوه نمره دهی، مدیریت زمان، محیط فیزیکی). نتیجه گیری: بسیاری از دانشکده های پزشکی سراسر دنیا یادگیری مساله محور و درهم تنیده را در آموزش خود به کار برده و به بررسی میزان موثر بودن این استراتژی ها در یادگیری بهتر پرداخته اند . اما کمتر مطالعه ای به این موضوع پرداخته است که آیا به راستی این دروس مساله محور به چه میزان به مساله محوری نزدیک شده اند. مطالعه حاضر می تواند به عنوان راهنمایی برای طراحی و ارزشیابی دروس مساله محور و یا برنامه های مساله محور در آموزش پزشکی قرار گیرد.

problem based learning (PBL)- Evaluation-curriculum, یادگیری مساله محور، ارزشیابی، برنامه درسی