مجتبی یمانی - دامشکده جغرافیا
حمزه زمانی - دانشگاه پیام نور

گسترش و بسط نظریه ی یخبندان کواترنری به وسیله ی تجزیه و تحلیل داده ها و یافتن ارتباط میان جهت و ارتفاع ناهمواری و چگونگی پدید آمدن اشکال مورفولوژی یخچالی هدفی است که این تحقیق بنیادی در تلاش برای نیل به آن است. بر این اساس، اهداف فرعی زیر مطرح می شوند: الف) شناخت اشکال مورفولوژی یخچالی در دره ی هراز؛ و ب) تعیین مرزهای یخچالی کواترنری در البرز مرکزی. دره ی هراز، از دامنه ی آزادکوه تا دره ی اصلی هراز در زردبند، با روند شرقی غربی محل تشکیل اشکال ژئومورفولوژی یخچالی است که این مقاله درصدد است تا با رویکردی آماری، ضمن مطالعه ی حدود گسترش یخبندان های دوره ی کواترنری و بازسازی ارتفاع خط تعادل (ELA)، به بررسی توزیع سیرک های یخچالی منطقه و ارتفاع برف مرز در دوره ی یخچالی وورم بپردازد. برای بررسی و بیان چگونگی توزیع سیرک های یخچالی از روش های آمار توصیفی و آزمون خی دو استفاده شده است. روش های گوناگونی برای بازسازی ELA وجود دارد که در اینجا، با روش بررسی کف سیرک، ارتفاع برف مرز دوره ی وورم تعیین می شود. نتایج تحقیق ثابت می کنند که در مورد سیرک های یخچالی بین فراوانی های مشاهده شده و فراوانی های مورد انتظار، تفاوت معنی داری وجود دارد و توزیع این سیرک ها ناشی از جهت ناهمواری است. در مورد ارتفاع برف مرز دوره ی گذشته نیز، ادغام روش بررسی کف سیرک و روش های آماری پیشنهاد می دهند که در این حوضه، میانگین ارتفاع سیرک های یخچالی ۲۷۹۹ متر و مقدار نما ۲۷۰۶ متر است. مقدار نما در سیرک های رو به قطب ارتفاع ۲۸۷۴ متر و در سیرک های رو به استوا ارتفاع ۲۹۴۱ متر می باشد.

The Last Glacial Maximum (LGM), Equilibrium-Line Altitude (ELA), Glacier Cirque, Haraz Valley, Glacier, آخرین دوره ی یخچالی, ارتفاع خط تعادل, دره ی هراز, سیرک یخچالی, یخچال