مهسا دهقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
راحله بابازاده - استادیار گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
طلعت خدیوزاده - استادیار گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
سیده اعظم پورحسینی - استادیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
حبیب الله اسماعیلی - استاد گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: احتقان پستان یک مشکل رایج بعد از زایمان است که به عنوان سومین عامل مادری موثر بر توقف تغذیه با شیر مادر معرفی شده است و احتمال ایجاد ماستیت و آبسه پستان و کاهش یا قطع شیردهی به دنبال احتقان پستان می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر ماساژ اکتانی پستان بر شدت احتقان پستان انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۵ بر روی ۹۴ زن شیرده در روزهای اول تا پنجم بعد از زایمان که مبتلا به احتقان پستان بودند، در درمانگاه مامایی و بخش زنان بیمارستان امام رضا (ع) انجام شد. افراد به دو گروه ماساژ اکتانی و مراقبت های مرسوم تخصیص یافتند. شدت احتقان با شاخص استاندارد شدت احتقان تعیین شد. هر دو گروه ۲ بار درمان در ۲ روز متوالی دریافت کردند. داده های جمع آوری شده مربوط به شدت احتقان قبل و بعد از مداخله با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۲۰) و آزمون های من ویتنی، تی زوجی، تی مستقل، کای دو و آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین شدت احتقان بعد از مداخله در پستان راست و چپ در گروه ماساژ اکتانی و گروه کنترل کاهش یافت، اما بین دو گروه از نظر میانگین شدت احتقان هر دو پستان تفاوت آماری معنی داری وجود داشت؛ به طوری که کاهش شدت احتقان پستان در گروه ماساژ اکتانی به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود (۰۰۱/۰>p). نتیجه گیری: ماساژ اکتانی پستان نسبت به مراقبت های مرسوم به طور سریع تر و موثرتر باعث کاهش شدت احتقان پستان بعد از زایمان می­شود.

شدت احتقان پستان, طب مکمل, ماساژ اکتانی پستان