محمد حسن پور - دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
یداله چاشنی دل - دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
اسداله تیموری یانسری - دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
زربخت انصاری پیرسرائی - دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

این تحقیق با هدف بررسی اثر افزودن سطوح مختلف پودر آب پنیر بر عملکرد رشد، فراسنجه های تخمیری، ریخت شناسی بافت شکمبه، تجزیه پذیری و تولید پروتئین میکروبی در بره های نر پرواری آمیخته های زل و افشاری انجام شد. از تعداد ۲۴ راس بره با میانگین سن ۲۱±۱۳۵ روز و میانگین وزن اولیه ۲±۲۴ کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی و به مدت ۹۰ روز برای انجام آزمایش حاضر استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (فاقد پودر آب پنیر) و تیمارهای حاوی ۵/۱، ۳ و ۵/۴ درصد پودر آب پنیر در جیره (بر اساس درصدی از ماده خشک جیره) بودند. اختلاف آماری معنی داری برای وزن پایان پروار، ماده خشک مصرفی و افزایش وزن روزانه در بین تیمارهای آزمایشی مشاهده شد، به طوری که تیمار حاوی ۵/۴ درصد پودر آب پنیر از بیشترین مقادیر برای این پارامترها برخوردار بود. همچنین اختلاف معنی داری برای پی اچ، نیتروژن آمونیاکی، کل اسیدهای چرب فرار و اسید استیک مایع شکمبه در بین تیمارهای آزمایشی مشاهده شد، به طوری که تیمار حاوی ۵/۴ درصد پودر آب پنیر از بیشترین مقادیر برای این فراسنجه ها برخوردار بود. همچنین تیمار حاوی ۵/۴ درصد پودر آب پنیر دارای بیشترین جمعیت کل باکتری ها به فاصله دو و چهار ساعت بعد از خوراک دهی و نیز بیشترین جمعیت پروتوزوآی شکمبه ای به فاصله چهار ساعت بعد از خوراک دهی برخوردار بود. تیمار حاوی ۵/۴ درصد پودر آب پنیر از بیشترین میزان ضخامت، ارتفاع، عرض و تراکم پرزها در بین تیمارهای آزمایشی برخوردار بود. اختلاف معنی داری برای فراسنجه های تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام در بین تیمارهای آزمایشی مشاهده شد. بخش غیرقابل تجزیه نیز در تیمار سه درصد پودر آب پنیر نسبت به سایر تیمارها افزایش معنی داری داشت. اختلاف معنی داری در مقدار گاز تولیدی از بخش قابل تخمیر بین تیمارهای آزمایشی مشاهده شد. بیشترین مقدار ساخت پروتئین میکروبی در تیمار حاوی سه درصد پودر آب پنیر مشاهده شد. در مجموع، استفاده از سطوح بالاتر پودر آب پنیر (۵/۴ درصد) در جیره بره های پرواری سبب بهبود عملکرد رشد و برخی از شاخص های شکمبه ای و تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام شد.

اسیدهای چرب فرار, پرزهای شکمبه, پروتوزوآ, دام نشخوارکننده, فرآورده های فرعی لبنی