حسن بسکابادی - استادیار گروه نوزادان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
زهرا پروینی - کارشناس پرستاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
طاهره براتی - کارشناس پرستاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
آسیه مودی - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: میزان مرگ و میر نوزادان یک شاخص استاندارد برای توسعه سیستم های مراقبت بهداشتی، آموزشی و اجتماعی است که تاثیر مستقیمی بر شاخص های مرگ و میر شیرخواران و کودکان زیر ۵ سال دارد. اولین گام در کاهش مرگ و میر و ارتقاء سطح این شاخص، شناسایی علل مرگ و میر است، لذا این مطالعه با هدف بررسی علل و عوامل مستعد کننده مرگ نوزادان در بیمارستان قائم (عج) شهرستان مشهد انجام شد.   روش کار:این مطالعه مقطعی، توصیفی- تحلیلی در فاصله زمانی فروردین ۱۳۸۸ و خرداد ۱۳۸۹بر روی تمامی نوزادان ۰ تا ۳۰ روزه فوت شده در بخش نوزادان بیمارستان قائم (عج) مشهد انجام شد. پس از فوت نوزادان، اطلاعات اپیدمیولوژیک، معاینه نوزاد، اقدامات تشخیصی- درمانی و سیر بیماری قبل از مرگ شامل مشخصات نوزاد و مادر ثبت شد و سپس عوامل مساعد کننده و علل مرگ در یک تیم تخصصی (فوق تخصص نوزادان، فلوشیپ، رزیدنت و پرستار کشیک زمان فوت) بررسی شد. سپس اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه ۵/۱۱) با روش های آمار توصیفی و آزمون آماری توزیع یکنواخت تجزیه و تحلیل شد.   یافته ها: ۱۶۲ نوزاد (۹۴/۹%) از ۱۶۳۰ نوزاد بستری شده در این مرکز فوت کردند. وزن ۶۳% نوزادان فوت شده کمتر از ۱۵۰۰ گرم بود. در این مطالعه علل اصلی زمینه ای مرگ نوزادی عبارت بود از نارسی شدید (کمتر از ۳۲ هفته) ۴/۵۷%، آسفیکسی (آپگار دقیقه ۵ کمتر از ۶) ۸۶/۳۰%، ناهنجاری مادرزادی ۱۶/۲۷%، عفونتها ۳/۲۵%، مشکلات تنفسی ۷/۲۴%، مشکلات خونی ۸/۶% و مشکلات مغزی ۲/۶% بوده است.   نتیجه گیری: با توجه به الگوی مرگ و شایع ترین علل مرگ و میر نوزادان در مطالعه حاضر، پیشگیری از زایمان زودرس و تولد نوزاد کم وزن، جلوگیری از صدمات زایمانی و آسفیکسی، برنامه های پیشگیری کننده از ناهنجاری های و برنامه های پیشگیری کننده از عفونت به ویژه در بخش نوزادان، می تواند در کاهش مرگ نوزادان موثر باشد.

مرگ و میر, نوزاد, عوامل مستعد کننده, علل