بهرام علیزاده - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز
علی صنوبرلیماکشی - کارشناس ارشد زمین شناسی نفت، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز

نفت مخازن آسماری در 4 میدان فروبار دزفول مرکزی شامل میادین نفتی اهواز، منصوری، مارون و کوپال مورد بررسی قرار گرفت. آنالیزهای مقدماتی شامل مراحل آسفالتن گیری و کروماتوگرافی ستونی بر روی نمونه های نفتی انجام و درصد برش های هیدروکربنی در آنها مشخص گردید. نتایج حاصل در این مرحله نشان داد که نفت های مورد برسی دارای ترکیب غالبا آروماتیکی می باشند. در ادامه با استفاده از تکنیک کروماتوگرافی گازی (GC) توزیع و فراوانی آلکالن های نرمال و ایزوپرنوئیدهای پریستان فیتان مورد ارزیابی قرار گرفته ونتایج مبین آن بود که نفت های مورد مطاله در محیط احیایی و از گیاهان دریایی مشتق شده اند. بر اساس نسبت های ازوپرنوئیدهای پریستان و فیتان به آلکالن های نرمال همجوارشان یعنی C17 و C18 مشخص گردید که این نفت ها دارای بلوغ حرارتی بالایی بوده و نمونه نفتی میدان منصوری در یک محیط حد واسط تشکیل شده و طبعا کروژن مورد انتظار برای آن مخلوطی از کروژن های نوع ؟؟ و ؟؟ خواهد بود. این در حالیست که سایر نمونه های مورد مطالعه از رسوبات دریایی مشتق گردیده و کروژن نوع ؟؟ تنها کروژن موجود شناخته شده در آنهاست بررسی استران های C29, C28, C27 و هوپان ها بوسیله کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی (GC-MS) نتایج حاصل از کروماتوگرافی گازی را تایید می نماید. با توجه به عدم حضور بیومارکر الئینان در هوپانوگرام نمونه های نفتی، سن سنگ منشاء برای آنها قبل از کرتاسه بالایی در نظر گرفته شد. مقادیر CPI نزدیک به یک، غلظت بالای هوپان های ؟؟ و همچنین فقدان بیومارکر مورتان نشانگر بلوغ حرارتی بالا برای نفت های مورد بررسی می باشد. در نهایت می توان چنین نتیجه گرفت که میادین نفتی واقع در مرکز فرو افتادگی دزفول دارای منشاء و محیط ته نشست مواد آلی تولید کننده نفت یکسان بوده و د یک خانواده نفتی قرار می گیرند.