کامی کابوسی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

به منظور محاسبه تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ETo) از روی داده های تشت تبخیر به ضریب تت ((K(p) نیاز می باشد.پژوهشگران متعدد معادله های مختلفی جهت محاسبه ((K(p) ارائه نمودند. از آنجا که این معادلهها نمیتواند تمام عوامل محیطی موثر بر ((K(p) را به طور کامل در برگیرند، برآورد محلی ((K(p) ضروری می باشد. تحقیق حاضر با هدف محاسبه ((K(p) ایستگاه سینوپتیک گرگان در استان گلستان با استفاده از داده های تشت و همچنین برآوردآن با 7 روش تجربی شامل(1989) Snyder (1992) ،Snyder (1992) ،Cuenca اصلاح شده، (1998)(1995)Allen et al. Orang (1998), Pereira et al و and Snyder (2008)Abdel-Wahed و مقایسه این دو با یکدیگر صورت گرفته است. در تحقیق حاضر ETo بر اساس دستورالعمل نشریه شماره 56 فائو با استفاده از نرم افزار Microsoft Excel محاسبه گردیده و با خروجی نرم افزار CROPWAT 8 نیز مقایسه و تائید گردید. نتایج نشان داد که به دلیل خطای زیاد در قرائت و ثبت مقادیر روزانه تبخیر از تشت ((K(p) بیشتر از یک میباشد. این در حالی است که مقدار این ضریب برای شرایط مختلف بین 0/35 تا 0/85 گزارش شده است و 7 روش فوق نیز مقدار ((K(p) را در ایستگاه مورد بررسی بین 0/45 تا 0/95 برآورد می کنند. ((K(p) در ماههای پرباران سال اغلب بیشتر از یک به دست آمد. بررسیها نشان داد که در بسیاری از موارد دیدهبان ایستگاه مقدار بارندگی را به میزان کاهش سطح آب تشت در اثر تبخیر اضافه نکرده است. این امر موجب گردیده است که مقدار تبخیر کمتر از حد واقعی ثبت شده و در نتیجه مقدار((K(p) بیشتر از حد واقعی آن برآورد گردد. در مجموع می توان نتیجه گیری نمود که استفاده از دادههای روزانه تشت تبخیر جهت برآورد ETo به دلیل خطای زیاد در ثبت دادههای تبخیر توصیه نمی گردد. در عین حال هر چه دوره زمانی محاسبات بزرگتر باشد، خطای مثبت و منفی یکدیگر را پوشش داده و در نتیجه ((K(p) منطقی تر می گردد و می توان اظهار داشت که برآورد ETo به روش تشت دقیقتر خواهد بود. نتایج نشان میدهد که استفاده از معادله های تجربی جهت برآورد ((K(p) و نهایتاً محاسبه ،ETo منجر به فروبرآورد این پارامتر نسبت به روش استاندارد FPM میگردد. در عین حال روش Snyder (1992) نزدیکی بیشتری با ((K(p) حاصل از دادههای تشت نشان داد.

استان گلستان، تبخیر- تعرق گیاه مرجع، تشت تبخیر، فائو پنمن مانتیث