عبدالمبین مرادی - کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد
مهدی حاج امینی - دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد
سید نظام الدین مکیان - دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد

آیا آزادی سیاسی تعیین کننده ی مهمی برای دستیابی به آزادی اقتصادی است؟ از یک سو «فرضیه لی» بیان می دارد که اقتصاد آزاد در مراحل اولیه نیازمند نظام سیاسی دموکراتیک نیست . در سوی مقابل، «فرضیه سن» اظهار می کند که بازار آزاد بدون نظام سیاسی دموکراتیک اتفاق نمی افتد. این تقابل دیدگاه ها وقتی اهمیت بیشتری می یابد که به کشورهایی مانند سنگاپور و چین اشاره شده تا بر عدم اهمیت ساختار سیاسی صحه گذاشته و فرآیند دموکراسی خواهی به تعویق انداخته شود. بر این اساس، شاخص های آزادی های سیاسی و اقتصادی برای ۱۱۹ کشور طی دوره زمانی ۱۹۷۰-۲۰۱۸ جمع آوری و تلاش شد با ۲۴۹۷ مشاهده به سوال ابتدایی پاسخ داده شود. شواهد نشان دادند که آزادی سیاسی و زیرشاخص های آن نقش تعیین کننده ای در توضیح تفاوت سطح آزادی اقتصادی و اجزای آن داشتند. البته شواهد حاکی از اهمیت بیشتر آزادی مدنی برای دستیابی به نظام اقتصاد آزاد است. این یافته ها شاهدی بر اهمیت عمق بخشیدن به آزادی های سیاسی و مدنی در کشورهای درحال توسعه است. دموکراسی خواهی جزئی از فرآیند اصلاحات اقتصادی است و تعویق دموکراسی عملا تعویق به ثمرنشستن اصلاحات اقتصادی و ناکام ماندن این اصلاحات است.

فرضیه لی, فرضیه سن, آزادی سیاسی, آزادی اقتصادی, تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه