احسان زندی اصفهان - استادیار، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
محمد جعفری - دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
سید جمال الدین خواجه الدین - دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین آذرنیوند - دانشکده منابع طبیعی تهران

به­منظور بررسی شور شدن خاک در اثر تاغکاری در دشت سگزی اصفهان از فن رج­بندی[۱] استفاده گردید. مطالعه به شیوه نمونه­برداری تصادفی طبقه­بندی­شده[۲] انجام شد و براساس سال کاشت و فیزیونومی ظاهری تاغ، شش منطقه که از نظر وضعیت رشد سیاه تاغ­ها متفاوت بودند (تاغکاریهای موفق و ناموفق) تفکیک گردید. در هر منطقه تعداد ۱۰ نمونه هم سن گونه سیاه­تاغ ammodendron C.A.Mey) (Haloxylon انتخاب و شاخصهای رشد گیاه شامل ارتفاع، سطح تاج­پوشش، محیط تاج­پوشش، قطر تاج­پوشش و قطر یقه اندازه­گیری شد. همچنین در هر منطقه سه و در مجموع ۱۸ پروفیل خاک حفر و پنج خصوصیت شیمیایی خاک شامل EC، Na+، Cl-، K+ وSAR در پنج افق۳۰ سانتی­متری (۱۵۰-۰ سانتی­متری) اندازه­گیری شد؛ و داده­ها به روش رج­بندی آنالیز گردید. نتایج نشان داد که در تاغکاریهای موفق به­دلیل عدم برخورد ریشه گیاه با سخت لایه، مقدار گسترش عمقی ریشه و جذب آب و املاح، رشد اندامهای هوایی و به تبع آن برگشت لاشبرگ به سطح خاک بیشتر از عامل­های مذکور در تاغکاریهای ناموفق بوده و با افزایش رشد سیاه­تاغ، شور شدن خاک بشدت افزایش یافته است. بدین ترتیب، نقش گونه سیاه­تاغ در شور کردن خاک تحت اشکوب خود تایید شد. از طرف دیگر، نتایج نشان داد که دامنه شور شدن خاک به افقهای اول و دوم (۳۰ -۰ و۶۰-۳۰  سانتی­متری از سطح) محدود شده و افقهای سوم، چهارم و پنجم خاک تحت تاثیر قرار نگرفته ­اند.

سیاه تاغ, انتقال املاح, شوری, فن رج بندی, دشت سگزی اصفهان