میرسعید موسوی - استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد تبریز، ایران
مهسا عبادپور - دانشجوی دکتری گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد تبریز، ایران.

تحقیقات گذشته نشان می دهد که عوامل عینی و ذهنی بر زیبایی شناسی منظر شهری تاثیر گذارند و توجه صرف به هر یک از موارد اشاره شده به تنهایی متضمن آفرینش یک منظر شهری زیبا نیست . هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین مولفه های زیبایی شناسی منظر شهری از دیدگاه صاحب نظران در دو بعد عینی و ذهنی و سپس ارزیابی ترجیحات ذهنی شهروندان است . از آنجایی که باغ شهر تبریز دارای ویژگی های خاص از نظر شهرسازی و منظر شهری بوده است . اما منظر شهری آن به دلیل سرعت بازسازی و عدم توجه به ترجیحات ذهنی شهروندان و همچنین تکمیل نشدن نمای ساختمانها در اقصی نقاط آن، در ادراک شهروندان تصویری جذاب ایجاد نمی کند. لذا پرداختن به موضوع زیبایی شناسی منظر شهری باغ شهر تبریز ، ضروری به نظر می رسد. در راستای دست یابی به این هدف در گام نخست از روش تحلیل محتوا بهره گرفته شده است . در این بخش با بررسی نظرات مطرح شده در زمینه زیبایی شناسی منظر شهری توسط صاحب نظران با استفاده از مرور منابع و اسناد و تحلیل محتوا به شناسایی و دسته بندی مولفه های زیبایی شناسی منظر شهری پرداخته شده است . در گام بعدی به ارزیابی ترجیحات شهروندان باغ شهر تبریز بر مبنای رویکرد استقرایی و به روش تئوری برخاسته از زمینه صورت گرفته است و داده ها از طریق مصاحبه ساختاریافته گردآوری شده است . نتایج پژوهش نشان می دهد که مولفه های زیبایی شناسی در قالب دو گونه کلی مولفه های عینی ( فرمی و نمادین ) و مولفه های ذهنی ( نمادین و حسی ) تقسیم بندی شده و عواملی چون محصوریت ، نظم ، پیچیدگی ، طبیعی بودن، ارزش های نمادین ، معنا و ... در آفرینش آن تاثیرگذارند.

زیبایی شناسی ، منظر شهری ، ترجیحات ذهنی ، باغشهر تبریز .