انیس فتح اله گندمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، معماری_ معماری و دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول.
محسن تابان - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، معماری و دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول.

از مهم ترین اولویت های فرآیند طراحی در ساختمانهای کارآمد انرژی ، به حداقل رساندن مصرف انرژی است . نور روز جزئی مهم در طراحی برای صرفه جویی در مصرف انرژی محسوب می شود و لازم است به نحوه دریافت و کنترل تابش خورشید که از طریق بازشوها به فضای داخلی نفوذ می کند، توجه شود. بنابراین بهرهگیری مناسب از نور روز علاوه بر این که سبب کاهش مصرف انرژی ساختمان خواهد شد، سبب افزایش عملکرد کاربران نیز می شود؛ چراکه عدم توجه به طراحی پنجرهها، سایه بانها و متعلقات آن منجر به افزایش بار سرمایش ساختمان و یا بروز خیرگی به دلیل ورود تابش مستقیم خورشید یا کاهش میزان نور مناسب خواهد شد. در این مقاله ، به یک رویکرد کلی در زمینه مدیریت و بهره وری انرژی در ساختمانهای کارآمد انرژی با توجه به عوامل تاثیرگذار بر دریافت و کنترل تابش نور خورشید، پرداخته شودمی . در ابتدای پژوهش حاضر به تشریح ساختمان کارآمد انرژی ، آسایش بصری ، شاخص های نور روز، خیرگی و شاخص های خیرگی پرداخته ، سپس عوامل تاثیرگذار بر دریافت و کنترل تابش خورشید که شامل عوامل مختلفی همچون سایه بانها، جهت قرارگیری ساختمان، همجواری ها (که شامل ساختمانهای موجود و عناصر طبیعی می شود)، شکل بازشو، جنس شیشه و رنگ آن می باشد، ضمن بررسی پژوهش های صورتگرفته و نحوه انجام و نتیجه گیری آن، پرداخته می شود. در نهایت بر اساس مطالعات صورت گرفته می توان عنوان نمود که عوامل تاثیرگذار بر دریافت و کنترل تابش نور خورشید بر شاخص های نور روز، شاخص های خیرگی و همچنین تامین آسایش حرارتی کاربران، ضمن صرفه جویی در مصرف انرژی ، اثرگذار می باشد و توجه به این عوامل در طراحی بازشوها امری اجتنابناپذیر است .

ساختمان کارآمد انرژی ، آسایش بصری ، آسایش حرارتی ، نور روز، سایه بان، پنجره، همجواری ها، جهت قرارگیری ساختمان.