امیرعلی پازنده - دانشجوی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ایران.
لیلی کریمی فرد - استادیار، معماری و آما یش فضا و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ایران.

بینایی از مهم ترین حواس انتقالی در میان سایر حواس انسان می باشد که در ادراک محیط و تاثیرپذیری انسان از محیط نقش بسزایی دارد. تاثیر متقابل انسان و محیط به واسطه عناصر معماری به کار رفته در طراحی قوت می یابد. محیط های طبیعی و عناصر معماری حاصل از طبیعت یکی از مهم ترین منابعی است که در طول تاریخ مظهر شفابخشی ، آرامش و سرزندگی برای انسانها محسوب می شوند زیرا که انسانها ریشه در خاک و طبیعت زنده دارند و وجود آن موجب آسایش درونی انسانها و جدایی از زندگی ماشینی امروزی و فراموشی معضلات زندگی می گردد. اما امروزه نگاه تک بعدی اقتصادی -عملکردی به طراحی فضاها و عدم توجه به تاثیرات محیط بر سلامت روان و رفتارهای انسان موجب کاهش سلامت کاربران و رفتارهای تنش زا آنان گشته است . پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا با بررسی اثر بخشی عناصر طبیعی معماری مانند وجود تصاویری از صحنه های طبیعی و گیاهان مصنوعی ، ارتباط فضای داخلی با بیرون، استفاده از نور طبیعی و وجود پنجرههای بزرگ مشرف به گیاهان، استفاده متریالهای طبیعی مانند چوب، سنگ در محیط های انسان ساخت و تاثیر مثبت بر حوزه روانی کاربران بررسی گردد. که این امر مستلزم شناخت انسان و معماری می باشد. لذا پژوهش حاضر سعی بر آن شدهاست که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی به روش تحقیق ترکیبی توصیفی از نوع طراحی به مثابه حل مسئله و تحلیلی به تحلیل مرکز درمانی سوگا نمونه موفق که موجب کاهش فشار عصبی در محیط و ارتقاء سلامت روان کاربران گشته است ، پرداخت . نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که وجود عناصر طبیعی معماری در محیط انسان ساخت تاثیر مثبت فیزیکی ، روانی ، اجتماعی مانند افزایش سیستم ایمنی در اثر کاهش استرس و احساس خستگی ، فشار خون، بهبود فعالیت مغز، افزایش اعتماد به نفس و امید به زندگی کاربران دارد.

نور، سلامت روان، طبیعت ، کیفیت زندگی