شاهین الیاس زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی، کلیبر، ایران
احمد افکاری - استادیار فیزیولوژی گیاهی، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی کلیبر، ایران

به منظور بررسی اثر قارچ های میکوریزا بر برخی صفات مورفو- فیزیولوژیکی و عملکرد ذرت در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال ۱۴۰۱ در منطقه کلیبر اجرا شد.در این تحقیق، کرت های اصلی شامل تنش خشکی در چهار سطح (آبیاری پس از ۶۰، ۱۰۰، ۱۴۰ و ۱۸۰ میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس ( و کرت های فرعی شامل تلقیح با دو گونه قارچ میکوریزا گلوموس فسیکولاتو ، مگلوموس اتانیکاتوم و عدم تلقیحبه عنوان شاهد) در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که اثرات ساده تنش خشکی وقارچ های میکوریزا بر تمام صفات مورد ارزیابی اثر معنی داری داشتند. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تنش خشکی و قارچ هایمیکوریزا نشان داد که بیش ترین میزان کلروفیل برگ (۳۱/۴۷ میلی گرم بر گرم وزن تر)، وزن خشک گیاه (۳۵/۱۶ کیلو در هکتار) و ارتفاع بوته (۱۹۳/۱۶ سانتی متر) به تیمارهای (۶۰ میلی متر تبخیر و گلوموس اتانیکاتوم) اختصاص یافت. نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی صفات آگروفیزیولوژیکی کاهش یافت. اما استفاده از قارچ های میکوریزا به طور معنی داری صفات مذکور را افزایش داد.به طورکلی، نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد قارچ های میکوریزا در مقایسه با تیمار عدم تلقیح قارچ ها (شاهد)، توانست کلیهصفات مورفوفیزیولوژیکی را هم در شرایط بدون تنش و هم در شرایط تنش شدید خشکی ارتقاء دهد.

تنش کم آبی، ذرت، شاخص کلروفیل، قارچ های میکوریزا و محتوای نسبی آب