محمد رضوانی راد
ابوالفضل رنجبری
ناصر رهبر فرش پیرا

حق آزادی رفت و آمد از حقوق پایه­ای و بنیادین انسانهامحسوب می­شود که مورد تاکید وتصریح نظام های حقوقی مدرن، کنوانسیونها، اسنادبین­المللی و حقوق داخلی می­باشد. مطالعات انجام شده در این مقاله نشان می­دهد که صدور ویزا به عنوان یکی از اسناد مرتبط با حق آزادی رفت و آمد، در اسناد بین المللی و حقوق داخلی از صلاحیت­های انحصاری دولت­ها محسوب می­شود ولی در اسناد منطقه­ای در خصوص پناهندگان، مهاجرین قانونی، بیماران، ورزشکاران، افراد بی تابعت، هنرمندان، محققان، یک مسئولیت تکلیفی محسوب می­شود لازم است این رویکرد فعلی هم در اسناد بین­المللی و هم در نظام حقوقی ایران مورد بازنگری قرار بگیرد و حق حاکمیت  مطلق کشورها به نفع حق آزادی رفت و آمد انسان ها در قلمرو کشورهای دیگر تعدیل شده و صدور ویزا نیز همانند گذرنامه، حق انسان­ها تلقی بشود و این حق نباید تحت تاثیر روابط سیاسی و دیپلماتیک کشورها ضایع گردد و بر اساس رویکرد موجود نسبت به ویزا ممکن است بسیاری از افراد بنابه ضرورت­های علمی، پزشکی دیدار خویشاوندان و امثال آن­ها به لحاظ نابسامانی روابط دیپلماتیک کشور متبوع آن­ها با کشور میزبان از اخذ ویزا باز می مانند و هدف این مقاله با رویکرد جامع مطالعه و بررسی گروه­های مهم تاثیرپذیر از حق مذکور و محدودیت­ها و تسهیلاتی که دولت­ها در صدور ویزا دارند پرداخته شود.