زهرا شفیعی - کارشناسی ارشد گروه امور فرهنگی، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران. (نویسنده مسئول)Zshafiee۵۲۰@gmail.com
نرگس عطریان - استادیارگروه امور فرهنگی، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران na.atrian@ gmail.com

تقریبا تمام افراد در مرحله ­ای از زندگی خود (به خصوص در طول بلوغ یا میان سالی) نارضایتی­ هایی را نسبت به شکل یا جنبه ­ای از ظاهر خود تجربه می ­کنند. بااین وجود نگرانی یا نارضایتی مزمن در مورد ظاهر مساله­ای کاملا متفاوت از این نگرانی­های معمول و به شکل هشداردهنده ای در حال رایج شدن است. تعداد کاربران ایرانی اینستاگرام قابل توجه و نوجوانان بخش عمده­ای از این جمعیت را تشکیل می­ دهند. حال این سوال به ذهن متبادر می ­شود که آیا رویارویی کاربران نوجوان ایرانی شبکه اجتماعی آنلاین اینستاگرام با تصاویر ایده آل زیبا و جذاب در این شبکه به ایجاد خودزشت انگاری می انجامد؟ در این پژوهش محقق با توجه به مساله موردنظر تلاش می­ کند تا به بررسی این موضوع بپردازد که نوجوانان کاربر اینستاگرام چه تجربه ای از خودزشت انگاری دارند. جامعه آماری این پژوهش را دختران نوجوان ۱۵-۱۰ ساله اصفهان تشکیل دادند. مصاحبه ای به صورت تک تک با این دختران صورت گرفت و تجزیه وتحلیل این داده ها با استفاده از روش گراندد تئوری انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد شرایط علی در این پژوهش عبارت اند از: کلیشه­های جنسیتی، مقایسه با دیگران، ابزار بودن بدن و چهره، تحقیر توسط دیگران. امروزه یکی از معیارهای ارزیابی فرد از خود، مقایسه بدن و ظاهر خود با دیگران است. شرایط زمینه ای در این پژوهش عبارت اند از: هنجارها و ارزش­های تغییریافته، بلوغ جسمانی، درونی کردن الگوهای رسانه. شرایط مداخله گر در این پژوهش عبارت اند از: شرایط خانوادگی، معرفی رسانه بدن ایدئال، حساسیت مربوط به طرد شدن ظاهر، رقابت با دیگران. راهبردها در این پژوهش عبارت اند از: عدم انزوای اجتماعی، کاهش کمال­گرایی نسبت به ظاهر، اعتماد به نفس. پیامدها در این پژوهش عبارت اند از: خودکم بینی، رفتارهای کاهنده یا جبرانی، شرمساری.

تجربه زیسته, خودزشت انگاری, اینستاگرام, نوجوانان, گراندد تئوری