داود پرچمی - عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی(نویسنده مسئول) d-parchami@sbu.ac.ir و dp۲۰۶pd@yahoo.com
فاطمه درخشان - دانش آموخته دکتری جامعه شناسی فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبائی f.derakhshh@gmail.com

تمرکز بر تولید، توزیع و مصرف صنایع فرهنگی با ارزش­افزوده بالا، به ­عنوان یکی از محوری­ترین مسیرهای پیشرفت، عامل توجه به اقتصاد فرهنگ در کشورهای توسعه ­یافته است. امروزه اقتصاد فرهنگ توسعه ­یافته به­عنوان قدرت جایگزین در اقتصاد سیاسی کشورها شناخته می ­شود. توسعه اقتصاد فرهنگ نیازمند به­کارگیری راهبردهای کارآمد و متناسب با شرایط و ایجاد هماهنگی در بخش­های مختلف تولید، توزیع و مصرف کالا و خدمات فرهنگی به­صورت مستمر و متعادل است. برای دستیابی به چنین هدفی لازم است که نقاط ضعف و موانع پیش روی بخش­های مختلف اقتصاد فرهنگ شناسایی و راهکارهای برون­رفت از آن به سیاست گذاران و اداره­ کنندگان کشور ارائه گردد؛ بنابراین، در این مطالعه با رویکرد سیاست­پژوهی و روش تحقیق کیفی با ۳۰ نفر از متخصصان و فعالان حوزه صنایع فرهنگی از طریق نمونه ­گیری هدفمند، مصاحبه و مسائل موجود در توسعه اقتصاد فرهنگ شناسایی و درنهایت راهکارهای سیاستی ارائه شده است. تجزیه وتحلیل داده­ های حاصل از مصاحبه با روش تحلیل محتوای کیفی و در نرم­ افزار مکس­کیودا انجام شده است. نتایج شامل دو بخش مسائل و موانع مربوط به سیاست گذاری و اجرا در بخش­های مختلف اقتصاد فرهنگ و راهکارهای سیاستی برای رفع موانع و توسعه آن است. این مسائل در حوزه سیاست گذاری و سه بخش مهم اقتصاد فرهنگ یعنی تولید، توزیع و مصرف طبقه بندی شده اند که برخی از مهم ­ترین مقوله ­های اصلی آن عبارت اند از: عدم همسویی نهادی، عدم وجود رویکرد واقع گرایانه در سیاست گذاری، حضور دولت در تولید فرهنگی، مسائل مرتبط با آموزش و پژوهش، نیروی انسانی، انجمن­ ها و اصناف، کسب ­وکارهای فرهنگی، بخش خصوصی، حقوق مالکیت معنوی، بازار و بازاریابی داخلی و خارجی، رفاه، تقاضا و جامعه­ پذیری فرهنگی. در پایان راهکارهایی سیاستی برای از میان برداشتن این موانع در حوزه ­های مختلف ازجمله چگونگی نقش­ آفرینی دولت، سیاست گذاری، مدیریت بخش نیروی انسانی، آموزش، پژوهش، بازار فرهنگی و سایر بخش­ها ارائه شده است.

اقتصاد فرهنگ, سیاست پژوهی, صنایع فرهنگی, سیاست گذاری فرهنگی, تولید فرهنگی