فائزه عزیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزاء

مقدمهیکی از نابهنجاری های اجتماعی در سراسر دنیا و در تمامی جوامع گرایش افراد به تخریب اموال عمومی، فضای سبز، جاده ها،دیوارها، مکانهای تاریخی و … می باشد. کسی را که دست به چنین کارهایی می زند در اصطلاح جامعه شناسان «وندال» می گویند. و گرایش به این گونه تخریب ها وندالیسم نامیده می شود. هدف از نگارش این مقاله تعریف وندال، وندالیسم ، علل آن و تبیینماهیت وندالیسم مجازی و مجازات قانونی آن می باشد. به کاربردن الفاظ و دشنام ها در فضای مجازی به اندازه فضای حقیقی برایصادرکننده دشنام و لفظ دارای بار حقوقی است و شخص صادرکننده این الفاظ باید در برابر قانون پاسخگو باشد. کاربرد این واژگان علاوه بر اینکه نظم عمومی را برهم می زند، به عنوان جرم قابل پیگیری است که حتی در قانون و فقه اسلامی برای آن «حد» تعیین شده است. در شبکه های اجتماعی، عده ای همیشه در صحنه، آماده کامنت گذاری در صفحات آن فرد یا مجموعه هستند،.وندالیسم مجازی حقیقتی انکارناپذیر در شبکه های اجتماعی است، بسیاری از وندال ها یا تخریب گران دارای اکانت های تقلبیهستند. اینان به شدت سواد رسانه ای مخاطبان را تحت تاثیر رفتارهای بی امان خود قرار می دهند. همان قدر که تماشاگرنماها رویسکوی ورزشگاه ها مورد نفرت همگانی هستند در فضای مجازی نیز این تماشاگرنماها گاه مورد عتاب و سرزنش قرار می گیرند.روش کارروش کار در این مقاله بصورت با روش کتابخانه ای ( توصیفی تحلیلی) گردآوری شده است.بحث و نتیجه گیریبحث تخریب اموال عمومی و شخصی مبنای فقهی و حقوقی دارد و قابل پیگیری است اما از منظر اجتماعی و روانشناسی هم قابلبررسی است. بررسی ها نشان داده که راه های کنترلی برای وندالیسم که در دو بخش کنترل های رسمی و غیررسمی قابل تفکیکبوده شامل تقویت شناخت مسئله و گام بعدی تخصص گرایی انجام اقدامات لازم در مرحله پیش از وقوع وندالیسم است. برنامهریزی برای مقابله با پدیده وندالیسم تخصص های ویژه نظیر روانشناسی جامعه شناسی، علوم تربیتی، جرم شناسی، طراحی شهری ومدیریت نیاز دارد و اعمال آن از طریق روش های متنوعی صورت می گیرد. نظارت با ابزار مکانیکی که با روش هایی نظیر روشناییدوربین مداربسته، قفل تجهیزات از سوی نگهبان موانع فیزیکی و غیره انجام می شود، اولین راه حلی است که به ذهن می رسد واغلب ناکارآمد است و حتی احتمال دارد در برخی موارد به گسترده شدن بندهای حرفه ای منجر شود.

فضای مجازی، تخریب، توهین، جرم