محمدحسین رضایی - گروه روانشناسی ، واحد قاینات، دانشگاه آزاد اسلامی ، قاینات، ایران.

خود ناتوان سازی تحصیلی برعملکرد تحصیلی دانش آموزان تاثیرگذار است. یکی از رویکردهای درمانی برای حل مشکات دانش آموزان رویکرد شناختی رفتاری است. مقاله حاضر با هدف بررسی تاثیر درمان شناختی رفتاری بر خودناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان انجام شد.پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی دانش آموزان پسر پایه دهم شهر نیشابور تشکیل دادند که در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ به تحصیل اشتغال داشتند. (۱۸۰۱ نفر). در ابتدا از میان مدارس موجود مقطع متوسطه ی پسرانه، پنج مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس تمام دانش آموزان پایه دهم این مدارس با استفاده از پرسشنامه ی خود ناتوان سازی تحصیلی ارزیابی شدند. از بین دانش آموزان تعداد ۳۰ نفر به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه (۱۵نفر در هر گروه) قرار گرفتند. مداخله گروهی رفتاری- شناختی طی دوازده جلسه ی یک ساعته بر گروه آزمایش اجرا شد، اما گروه گواه هیچ مداخله ی درمانی دریافت نکرد. در پایان مداخله و سه ماه پس از آن نیز پرسشنامه به عنوان پس آزمون و پیگیری در اختیار هر دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفت.مراحل پیش آزمون و پس آزمون با هم اختاف معناداری دارند .(P< ۰/۰۰۱) بعد از مداخله ی درمانی، نمره ی خود ناتوان سازی تحصیلی کاهش یافته و اختاف مراحل پیگیری و پس آزمون معنادار بوده است .(P=۰/۰۱۱)نتایج حاکی از این بود که درمان شناختی رفتاری بر خود ناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان موثراست.

درمان شناختی رفتاری، خودناتوان سازی تحصیلی.