لیدا خطیب - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه بیرجند

ایرانیان از گذشته با درک شرایط و متناسب با محدودیت های اقلیمی و خاک و زمین به فنونی برای توسعه کشاورزی و استقرار مراکز جمعیتی کوچک تا بزرگ دست یافته اند. در بسیاری از موارد، این فنون برای بهره برداری از آب و خاک انجام گرفته که علاوه بر دستیابی به هدف تولید، در حفاظت و پیشگیری از اتلاف منابع آب و خاک موثر بوده اند. یکی از شیوه های موثر در روش های سنتی استحصال آب باران بندسارها بوده اند که از شاخص ترین تکنیک های مدیریت منابع آب برای مقابله با کم آبی در مناطق خشک و کویری است که به سرعت در نقاط مشکل دار در حال توسعه می باشد. در استان خراسان جنوبی که در عرض ۱۰ تا ۶۵ درجه شمالی و طول ۲۰ تا ۷۰ درجه شرقی قرار دارد، به علت کمبود بارندگی، کمبود منابع آبی و برداشت بی رویه از منابع آبی زیرزمینی با کمبود آب مواجه هستیم. با احداث بندسارها و استحصال سیلاب و رسوبگیری از آن، بستر مناسبی برای پرورش محصولات کشاورزی به خصوص هندوانه و خربزه وجود می آید. در اثر سیلگیری بندسارهای بالادست، آبدهی قنوات افزایش می یابد و استفاده از آب مازاد کاریز برای آبیاری تکمیلی بندسارهای پایین دست انجام می گیرد. در این مجموعه سعی شده است نگاهی اجمالی بر بندسارها بعنوان روشی جهت جمع آوری و بهره برداری و تامین آب در مناطق خشک شود.

بندسار، استحصال آب، خراسان جنوبی