محمدصادق کشاورز - دانشجوی دکتری گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
خشایار پیغان - دانشجوی دکتری گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران(
دانیال الله یاری - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
پیوند پاپن - دکتری خاکشناسی، کارشناس سازمان آب و برق خوزستان

در سال های اخیر بهره برداری غیربهینه از منابع آبی به ویژه منابع آب زیرزمینی، خشکسالی، عدم رعایت اصول حفاظت در بهره برداری از منابع آبی کشور، رشد جمعیت و ... موجب گردیده تا نهاده آب به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده توسعه در بخش کشاورزی ایفاء نقش نماید. از این رو، برنامه ریزی در جهت استفاده بهینه از منابع آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اخیرا توجه به ارزش اقتصادی آب در تخصیص منابع آب مورد توجه سیاست گذاران قرار گرفته است. همچنین توجه به مدیریت تقاضای آب که یکی از ابزارهای آن ایجاد بازار آب می-باشد، بسیار حائز اهمیت است، زیرا توجه بیشتر به این امر موجب تقویت نقش اقتصادی آب در توسعه ی کشور خواهد شد. در این راستا تحقیقاتی در داخل کشور جهت تعیین نقش ایجاد بازار آب بر میزان صرفه جویی و افزایش بهره وری آب در بخش کشاورزی صورت گرفته است. همچنین در خارج از کشور نیز تحقیقات زیادی در زمینه ی ایجاد بازار آب انجام شده است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که ایجاد بازار آب در بخش کشاورزی باعث صرفه جویی در مصرف آب و همچنین تغییر در الگوی کشت (استفاده از گیاهان با نیاز آبی کمتر به جای گیاهان با نیاز آبی بالا) و استفاده از روش های نوین آبیاری شده است. تمامی اقدامات ذکر شده، سبب افزایش بهره وری مصرف آب می شود که در نهایت منجر به پایداری منابع آب و همچنین حفظ این سرمایه ی ارزشمند برای نسل های آینده می-گردد. همچنین نتایج تحقیقات نشان می دهد که در نتیجه ی ایجاد بازار آب میزان برداشت از منابع آب های زیرزمینی حدود ۵ تا ۲۳ درصد کاهش پیدا کرده است؛ در مقابل میزان درآمد کشاورزان بین ۹/۲ تا ۴۲ درصد افزایش پیدا کرده است که این نتایج حاکی از افزایش بهره وری مصرف آب در نتیجه ی ایجاد بازار آب می باشد.

قیمت گذاری آب، مدیریت تقاضا، بهره وری، اصلاح الگوی کشت.