مسلم رستم پور - عضو گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

وضعیت خشکسالی بدون در نظر گرفتن خصوصیات جغرافیایی، در همه مناطق کشور رخ می دهد. تحقیقات نشان می دهد که بخش اعظم کشور درگیر مسئله خشکسالی هستند، از این رو این تحقیق به بررسی روند ترسالی و خشکسالی شهرستان بیرجند در یک دوره ۱۵ ساله (۲۰۲۲-۲۰۰۸)، می پردازد و وضعیت خشکسالی شهرستان بیرجند، براساس شاخص بارش استاندارد (SPI) تعیین شد. همچنین تغییرات خصوصیات آب و هوایی شامل بارندگی و درجه حرارت (متوسط، حداقل و حداکثر) طی این دوره به صورت نمودار خطی ترسیم شد. نتایج نشان داد که سال های ۲۰۰۸، ۲۰۱۶ و ۲۰۲۱ جزو سال های خشک و سال های ۲۰۰۹، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ جزو سال های مرطوب محسوب می شود. مابقی سالها نزدیک به نرمال هستند. سال های ۲۰۰۸، ۲۰۱۶، ۲۰۱۷، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، پایین تر از متوسط بارندگی درازمدت (۱۳۳ میلی متر) و سال های ۲۰۰۹، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ بیشتر از متوسط بارندگی درازمدت است. متوسط درجه حرارت سالیانه شهرستان بیرجند از ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۲ بجز سال های ۲۰۱۲، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲، تغییرات زیادی نداشته است. در سال ۲۰۲۲، افزایش دما و در سال ۲۰۱۲، کاهش دما کاملا محسوس است. مزیت اصلی شاخص SPI، ساده بودن محاسبه و عیب آن، لحاظ کردن تنها یک متغیر اقلیمی بود.

بیرجند، تغییر اقلیم، خشکسالی، شاخص SPI