سیدمحمدجعفر ناظم السادات - استاد بخش مهندسی آب و مرکز پژوهش-های علوم جوی و اقیانوسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
فرید اسمعیل زاده - دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی بخش مهندسی آب دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی

هدف این تحقیق بررسی عوامل همدیدی موثر بر بارش های فراگیر و شدید تابستانه در جنوب ایران است. در این پژوهش نقشه سطح زمین برای پایش رطوبت از روی دریای های جنوب و از مرزهای شرقی بررسی گردید. برای تحلیل شرایط همدیدی بارندگی جولای ۲۰۲۲ نقشه های هوای روزانه ساعت صفر گرینویچ سطح زمین،تراز میانی و فوقانی جو، ۵۰۰ و ۲۵۰ هکتو پاسکال مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. یافته ها نشان داد که حرکت بندال لایه میانی جو از غرب اروپا به شرق و تضعیف سلول هادلی در خاورمیانه، جابجایی هسته واچرخند جنب حاره ای به شمال شرق ایران و هم زمانی جابجایی منطقه همگرایی درون حاره ای به عرض های بالاتر با لانینا، منجر به تقویت و تشدید اثرات فعالیت سامانه موسمی شد. همچنین گسترش و نفوذ سامانه موسمی از سمت جنوب و جنوب شرق و شکل گیری چرخند روی امارات، خلیج فارس و ادغام آن با چرخند پاکستان در اوج IOD منفی باعث تقویت شار رطوبت و انتقال بیشتر رطوبت از اقیانوس هند و دریای عمان، دریای عرب و خلیج فارس بسوی نیمه جنوبی کشور شد. در تراز فوقانی و میانی جو گذر نابهنجار موج راسبی از طرف شمال غرب و شکل گیری گردش های چرخندی در جنوب شرقی الگو بندالی امگا با جریان نصف النهاری همراه با عبور ناوه غربی با چندین موج باعث توقف الگو های حاکم بر جو طی روز های متوالی و وقوع بارندگی شدید و سیل در این دوره شده است.

همدیدی، بارش تابستانه ،موج راسبی، تیرماه، ایران.