مهیار سجادیان - ارشناس ارشد GIS و سنجش از دور. واحد علوم و تحقیقات تهران
ناهید سجادیان - استاد یار دانشگاه شهید چمران اهواز

گردشگری، پدیده ای است کهن که از دیرباز در جوامع انسانی وجود داشته و به تدریج در طی مراحل تاریخی مختلف، به موضع فنی، اقتصادی و اجتماعی و صنعتی کنونی خود رسیده است. امروزه گردشگری به عنوان موتور محرکه اقتصادی دنیا وبزرگ ترین صنعت جهان معرفی شده که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه منبع اصلی مبادله و کسب درآمد ارزی و اشتغال است. در این راستا سازمان جهانی گردشگری پیش بینی نموده است که با گردش مالی بیش ار دو تریلیون دلار، بیش از 16 میلیارد نفر از مردم در سال 2020 به سفر بپردازند. کشور ایران نیز به لحاظ جاذبه های گردشگری جزء ده کشور اول دنیا و به جهت تنوع گردشگری به عنوان یکی از پنج کشور اول جهان مطرح می باشد. بنابراین در افق چشم انداز 1404 کشور، دستیابی به 1.5 درصد کل گردشگری دنیا هدف گذاری گردیده است. در این راستا، مناطق نمونه گردشگری از جمله راهکارهایی است که در جهت دستیابی به این هدف مورد نظر قرار گرفته و مدتی است که اجرا شده است. خلیج فارس و دریای خزر و استانها ی مجاورشان، از جمله مناطقی در کشور می باشند که به سبب ویژگیهای خاص، همواره مورد توجه گردشگران بوده و بنابراین در این مناطق هم مناطق نمونه گردشگری تأسیس شده اند. اما مسئله این است که از قابلیتهای این مناطق به درستی در جهت تأسیس مناطق نمونه گردشگری و در راستای افق 1404 کشور و چشم انداز هزاره سوم تا کنون استفاده بهینه به عمل نیامده است. لذا این پژوهش با روشی تحلیلی – کاربردی به ارزیابی تطبیقی مناطق نمونه گردشگری استانهای حاشیه خلیج فارس و دریای خزر در راستای افق توسعه 1404 کشور و چشم انداز گردشگری هزاره سوم بر اساس آمار دریافتی از مرکز مناطق نمونه گردشگری کشور مربوط به سال 1389 و استفاده از نرم افزارهای Arc GIS10, PASW و اکسل به تحقیق پرداخت. بر اساس یافته های تحقیق که در قالب نقشه ها، نمودارها و جداول متعددی ارائه گردید، تأسیس و توسعه مناطق نمونه گردشگری در دو حوزه خلیج فارس و دریای خزر دارای تعادل نبوده، ضمن اینکه به لحاظ زیر ساختها مناطق نمونه گردشگری استانهای حاشیه خلیج فارس در موقعیت ضعیف تری می باشد. همچنین به جهت هماهنگی در راستای چشم انداز گردشگری هزاره سوم، عملاً در این مناطق، کار خاصی صورت نپذیرفته است. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، راهکارهای عملی پیشنهاد گردید.

گردشگری، مناطق نمونه گردشگری، خلیج فارس، دریای خزر، هزاره سوم