فاطمه شفقی - بخش حشره شناسی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مریم فروزان - بخش گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
وحید مهدوی - بخش گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل(مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران
محمدرضا عطاران - بخش کنترل بیولوژیک موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، ایستگاه تحقیقاتی آمل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران

شب­پره مینوز گوجه­فرنگی یکی از آفات مهم گوجه­فرنگی در ایران است. پژوهش حاضر به­منظور معرفی و جایگزینی حشره کش­های جدید و افزایش دامنه حشره کش­های موثر در کنترل آفت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار در دو گلخانه­گوجه­فرنگی در استان­های اردبیل و آذربایجان غربی به اجرا در آمد. تیمارها شامل دو دز از حشره­کش کلرانترانیلی­پرول (۲/۰ در هزار و ۱۵/۰ در هزار)، فلوبن دیامید (۳/۰ در هزار)، ایندوکساکارب (۳/۰ در هزار) و شاهد بودند. قبل و بعد از محلول­پاشی نمونه­برداری­ از لاروهای زنده انجام شد. ده روز بعد از آخرین نمونه­برداری، از هر تکرار ۲۰ عدد میوه به صورت تصادفی انتخاب و درصد آلودگی میوه گوجه­فرنگی به این آفت مشخص شد. همچنین، اثرات جانبی حشره­کش کلرانترانیلی­پرول روی زنبور پارازیتوئید Trichogramma brassicae در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. نتایج نشان داد که کلرو­نترانیلی پرول ۲/ ۰در هزار، چهارده روز پس از سمپاشی، در استان های آذربایجان غربی و اردبیل به ترتیب با ۴۴/۸۴ و ۲۵/۸۸ درصد کارایی، بیشترین کنترل را روی شب­پره مینوز گوجه فرنگی داشت. کمترین درصد آلودگی میوه در دو استان آذر بایجان غربی و اردبیل در تیمار کلرو نترانیلی پرول با دز ۲/۰ در هزار به ترتیب با ۶۶/۱ و ۰۰/۱۰ درصد به دست آمد. کلرونترانیلی پرول با دز ۲/۰ و ۱۵/۰ در هزار به ترتیب باعث کاهش ۸۷/۴۹ و ۲۷/۲۱ درصدی ظهور بالغین زنبور پارازیتوئید تریکو­گراما نسبت به شاهد شد. با توجه به نتایج به دست آمده، حشره­کش کلرونترانیلی­پرول با دز ۱۵/۰ در هزار برای استفاده در برنامه­های مدیریتی شب­پره مینوز گوجه­فرنگی پیشنهاد می­شود.

کارایی, شب پره مینوز, برنامه های مدیریتی, گوجه فرنگی