عادل باغبان - گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
غلامحسین مروج - گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
جلال جلالی سندی - گروه گیاه پزشکی دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

اگزیندول (Oxindole) یک مهار کننده سیگنال ایکوزانویید است و سامانه ایمنی در حشرات را مهار می­کند. یکی از مهم ترین مشکلات عوامل بیولوژیک نظیر باکتریBacillus thuringiensis Kurstaki (BtK)  کارایی پایین و کندی اثرگذاری آن­ها است. در این تحقیق اثر اگزیندول و فرآورده بیولوژیک بایولپ® بر پایه BtK، روی سمیت، شاخص­های تغذیه ای، ذخایر انرژی و فعالیت آنزیم­های گوارشی کرم قوزه پنبه Helicoverpa armigera Hubner (Lep.: Noctuidae) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد اگزیندول باعث افزایش تلفات لاروها و کاهش LC۵۰ و LT۵۰ بایولپ® شد. شاخص های تغذیه­ای کرم قوزه پنبه تحت تاثیر غلظت­های زیرکشنده باکتری و اگزیندول تغییر یافت. در غلظت ۵/۰ گرم اگزیندول یر کیلوگرم غذا نسبت به شاهد، نرخ رشد نسبی کاهش و شاخص قابلیت هضم شوندگی افزایش نشان داد. کاربرد اگزیندول همراه با باکتری باعث کاهش فعالیت آنزیم گوارشی لیپاز نیز شد. گلیکوژن به عنوان یک منبع ذخیره انرژی در غلظت های ۱/۰ و ۵/۰گرم اگزیندول بر کیلوگرم غذا همراه با غلظت زیرکشنده بایولپ® نسبت به غلظت زیرکشنده بایولپ® به تنهایی، کاهش نشان داد. نتایج این تحقیق نشان داد با افزودن اگزیندول به عنوان یک بازدارنده سیگنال ایکوزانویید و سامانه ایمنی به رژیم غذایی کرم قوزه پنبه، اثرگذاری حشره­کش بایولپ® افزایش یافته و فیزیولوژی تغذیه آفت تحت تاثیر قرار گرفت.

اگزیندول, ذخایر انرژی, زیست سنجی, شاخص تغذیه, کرم قوزه پنبه