فاطمه تابع بردبار - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران،
پرویز شیشه بر - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران،
ابراهیم ابراهیمی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران، ایران

زنبور پارازیتوئید Trichogramma evanescens Westwood یکی از مهم ­ترین عوامل مهار زیستی بال­پولک­داران آفت می باشد که در سراسر ایران گسترش دارد. در پژوهش حاضر، نرخ پارازیتیسم زنبور T. evenescens پرورش یافته روی تخم­ های یک، دو، سه و چهار روزه شب ­پره آرد Anagasta =Ephestia kuehniella Zeller در شرایط دمایی ۱±۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵±۵۵ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، پارامترهای پارازیتیسم زنبور T. evanescens به­ طور معنی­ داری تحت تاثیر سنین مختلف تخم میزبان قرار گرفت. بیش­ترین (۶۹/۶۷ میزبان) و کم­ترین (۹۲/۱۵ میزبان) مقادیر نرخ خالص پارازیتیسم (C۰) به ترتیب در تخم­ های یک و چهار روزه شب ­پره آرد ثبت شد. مقادیر محاسبه شده نرخ تبدیل جمعیت میزبان به نتاج پارازیتوئید (Qp ) در تمام سنین مورد مطالعه برابر با ۱ بود. با افزایش سن تخم از یک به چهار روز، مقادیر نرخ پایدار پارازیتیسم (ψ) از ۴۱۲/۰ میزبان/ پارازیتوئید به ۲۶۶/۰ میزبان/ پارازیتوئید کاهش یافت. نرخ متناهی پارازیتیسم () نیز تحت تاثیر سنین مختلف تخم میزبان قرار گرفت و بیش­ترین و کم­ترین مقدار این پارامتر به ترتیب در تخم­ های یک ­روزه (۵۸۳/۰ بر روز) و چهار روزه شب ­پره آرد (۳۳۷/۰ بر روز) ثبت شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پارازیتیسم زنبور T. evanescens تحت تاثیر سنین مختلف تخم شب­ پره آرد قرار گرفت. نتایج این مطالعه می­ تواند اطلاعات مفیدی در مورد استفاده از سن مناسب تخم شب­ پره آرد جهت پرورش انبوه T. evanescens فراهم نماید.

پارازیتوئید تخم, سنین مختلف تخم, مهار زیستی