محمدعلی رستمی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران
محمدجواد عصاری - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران
آرزو پژمان - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران،
محمد شاکر - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

سامانه اطلاعات جغرافیایی یک سامانه رایانه ای برای ذخیره، پردازش و نمایش داده های زمین مرجع می باشد که برای کمک به تصمیمات، در مدیریت موضعی محصول به کار می رود. در این مطالعه، فنآوری سامانه اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک راهکار سریع و آسان برای پایش آفت زنجرک خرما (Ommatissus lybicus de Bergevin ، مورد استفاده قرار گرفت. هدف از انجام این پژوهش، تهیه نقشه رقومی پراکنش و تراکم آفت زنجرک خرما، تعیین نقاط طغیان و سمت و سوی گسترش آلودگی و تعیین سطح باغ های آلوده به آفت زنجرک، در منطقه بم و بروات بود. به این منظور باغ های منطقه بم و بروات به کمک گوگل ارت، شبکه بندی شده، از هر سلول یک باغ و در مجموع در ۴۱ باغ، تراکم آفت زنجرک به دو روش شمارش آفت و شمارش قطرات عسلک اندازه گیری شد. سپس داده ها به سامانه اطلاعات جغرافیایی وارد شده و نقشه های پراکنش و تراکم آفت زنجرک تولید و بررسی شدند. نتایج نشان داد که در بیشتر باغ هایی که تراکم آفت در آن ها اندازه گیری شده است، میزان خسارت در گستره متوسط و زیاد می باشد. در بیش از ۶۹ درصد از باغ ها، تراکم زنجرک متوسط، زیاد و خیلی زیاد بوده و باید در طرح های به باغی و اصلاح، مانند کاهش تراکم درختان، هرس و مدیریت تلفیقی قرار گیرند. شدت آلودگی به آفت زنجرک در باغ های کرانه های شمال شرقی و جنوب شرقی و به طورکلی شرق و جنوب منطقه بسیار بالاتر از شمال غربی منطقه است، بنابراین تمرکز کنترل آفت باید در این مناطق یعنی ۵۸ درجه و ۲۲ دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و ۷ دقیقه عرض شمالی تا ۵۸ درجه و ۲۹ دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و ۲ دقیقه عرض شمالی باشد. نقشه ارتفاعی منطقه مورد مطالعه نشان داد از جنوب نخلستان های بروات تا شمال نخلستان های بم، به فاصله ۵/۲۱ کیلومتر، ارتفاع از سطح دریا از ۹۷۵ متر به ۱۱۹۰ متر افزایش یافته و با افزایش ارتفاع، از شدت تراکم آفت نیز کاسته شده است. مساحت کل نخلستان های منطقه بم و بروات، به کمک تصویر ماهواره ی سنتینل ۲ و به شیوه طبقه بندی کنترل شده ۳۶۴۷ هکتار و سطح نخلستان هایی که در آن ها تراکم زنجرک متوسط تا خیلی زیاد بود، ۲۵۳۳ هکتار برآورد شد.

خرما, زنجرک, سامانه اطلاعات جغرافیایی, عسلک, کشاورزی دقیق, نقشه