الهه شفیعی علویجه - گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمد قدمیاری - گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
جهانگیر خواجه علی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

کنه قرمز مرکبات Panonychus citri (McGregor) (Acari: Tetranychidae) یکی از آفات مهم مرکبات در مناطق مرکبات­خیز جهان و استانهای شمالی ایران است. به کارگیری آفتکشهای شیمیایی متعدد علیه آفات مرکبات موجب از بین رفتن دشمنان طبیعی، بروز پدیدهی مقاومت و طغیان مجدد این آفت شده است. در این تحقیق سازوکارهای مقاومت کنه قرمز مرکبات به آبامکتین در چهار جمعیت نمونه­برداری شده مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین میزان LC۵۰ از روش برج پاشش استفاده شد که در این روش میزان مقاومت در جمعیت گرگان ۴۸/۶ برابر، رامسر ۱۹/۶ برابر و ساری ۱۱/۵ برابر بیشتر از جمعیت حساس تعیین شد. سنجش فعالیت استرازی با استفاده از سوبسترای آلفا-نفتیل استات و بتا-نفتیل استات در جمعیت مقاوم گرگان به ترتیب ۹۶۰/۷و ۵۷۵/۳ برابر بیشتر از جمعیت حساس بود. برآورد فراسنجههای سینتیکی و میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون-اس-ترانسفراز نیز تفاوت معنیداری بین چهار جمعیت نشان داد به طوری که میزان فعالیت این آنزیم در جمعیت مقاوم ۷۹/۲ برابر جمعیت حساس بود و مقادیر Km و Vmax با استفاده از سوبسترای ۱-کلرو-۲و۴-دینیتروبنزن (CDNB) به­ترتیب ۲۱/۱۶و ۳۳/۵ برابر بیشتر از جمعیت حساس تعیین شد. با توجه به روند افزایشی مقاومت، نتایج این تحقیق بیانگر نقش آنزیمهای استرازی و گلوتاتیون-اس-ترانسفرازی در مقاومت به کنهکش آبامکتین هستند.

کنه قرمز مرکبات, فعالیت استرازی, گلوتاتیون-اس-ترانسفراز, مقاوم