پریسا هنرمند - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
قدیر نوری قنبلانی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
هوشنگ رفیعی دستجردی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مهدی حسن پور - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
علی اصغر فتحی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

سن گندم، Eurygaster integriceps Puton، مهم­ ترین آفت مزارع گندم و جو در ایران می­ باشد. در حال حاضر کنترل شیمیایی متداول­ ترین روش برای کنترل این آفت به شمار می­رود. در این پژوهش اثرات کشندگی سه حشره­ کش شیمیایی دلتامترین+تیاکلوپرید (با غلظت ۱۰۰۰ میلی­لیتر در هکتار)، لامبداسی­ هالوترین (با غلظت ۷۵ میلی­لیتر در هکتار)، دلتامترین (با غلظت ۳۰۰ میلی­لیتر در هکتار) و دو عصاره گیاهی تجاری پالیزین®و سیرینول® (با غلظت ۱۰۰۰ میلی­لیتردر هکتار) روی سن گندم در مزرعه و آزمایشگاه بررسی شد. آزمایش­ های مزرعه­ای در قالب طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفی با ۴ تکرار علیه سن­ مادر و پوره ­سن ۳ طی سال­ های ۱۳۹۳ و۱۳۹۴ انجام گرفت.  نتایج دو سال بررسی نشان داد حشره­ کش­ های دلتامترین+ تیاکلوپرید و لامبداسی­ هالوترین به ­ترتیب با میانگین تلفات ۱۰۰ و ۱/۹۰ درصد بیشترین کارایی را در کنترل حشرات بالغ داشتند. همچنین لامبداسی ­هالوترین و دلتامترین+ تیاکلوپرید به ترتیب با میانگین تلفات ۱۰۰ و ۳۸/۹۶ درصد بیشترین تاثیر را روی پوره­های سن گندم داشتند. آزمایش­ های زیست سنجی نشان داد که دلتامترین و سیرینول® با LC۵۰  معادل ۳۵/۱ و ۲۱۵۵ میکرولیتر ماده موثره بر لیتر به ترتیب بیشترین و کمترین کشندگی را داشتند. در هر دو بررسی، عصاره ­های گیاهی در مقایسه با حشره­ کش ­های شیمیایی خاصیت حشره­ کشی کمتری روی سن گندم نشان دادند.

Eurygaster integriceps, اثر کشندگی, حشره کش ها, عصاره های گیاهی