عادل باغبان
جلال جلالی سندی
آرش زیبایی

عوامل متعدد طبیعی مانند آتشفشان، آب چشمه ­ها، فرسایش و فعالیت­ های انسانی همچون استخراج از معادن، احتراق سوخت­ های فسیلی و کشاورزی سبب تجمع فلزات سنگین در خاک و انتقال این فلزات به گیاهان می­ شود. در بین فلزات سنگین، روی به عنوانی فلزی ضروری به حساب می ­آید. در این تحقیق تاثیر غلظت­ های میانه از این فلز (۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی­ گرم/ کیلوگرم ماده غذایی) بر سامانه ایمنی سلولی کرم قوزه پنبه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تعداد کل سلول­ های خونی (THC) کرم قوزه پنبه در دو غلظت ۵۰ و ۱۰۰ میلی­ گرم/ کیلوگرم از این فلز به طور معنی­ داری نسبت به شاهد افزایش دارد. در شمارش تفرقی سلول ­های خونی (DHC) در غلظت ۱۰۰ میلی­ گرم/ کیلوگرم روی، پروهموسیت­ ها نسبت به شاهد به طور معنی­ داری کاهش نشان دادند اما اونوسیتوئیدها در دو غلظت ۵۰ و ۱۰۰ میلی­ گرم/ کیلوگرم به طور معنی ­داری نسبت به شاهد افزایش داشتند. همچنین در غلظت ۱۰۰ میلی ­گرم/ کیلوگرم از این فلز پاسخ ایمنی (گره­زایی) با تزریق ماده غیرزنده لاتکس بید به طور معنی­ داری نسبت به شاهد افزایش داشت. درک تاثیر فلزات سنگین در غلظت ­های مختلف بر سامانه ایمنی آفات می­ تواند کمک شایانی به درک سازوکار ایمنی در پاسخ به تنش ­های محیطی و کنترل آفات بکند.

تنش محیطی, پاسخ ایمنی, سلول های خونی, لاتکس بید, فلزات سنگین, گره زایی