محبوبه خواجه حسینی
محمد امین سمیع
کامران مهدیان
علی علی زاده

یکی از دشمنان طبیعی مهم حشرات آفت، بالتوری سبز معمولی، (Chrysoperla carnea (Neuroptera: Chrysopidae، است. در این پژوهش اثرات جنبی عصاره­ های ریشه روناس (Rubia tinctorum L.) بذر شوید (Aniethum graveolens L.) و بذر باریجه (Ferula gummosa Boiss) و حشره کش تیامتوکسام روی پارامترهای زیستی بالتوری سبز، به عنوان شکارگر پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae،در دمای ۲ ± ۲۵ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۵ ± ۶۵ درصد و دوره ی روشنایی و تاریکی مشخص (۸ : ۱۶) بررسی شد. در این بررسی، لارو سن اول به روش برج پاشش تیمار شد. اثر عصاره ها و حشره کش تیامتوکسام روی دوره لاروی، سن ۱، دوره پیش از بلوغ و طول عمر حشرات کامل معنی دار بود. حشره کش تیامتوکسام بیش­ترین مرگ و میر را در دوره لارو سن دوم و شفیرگی ایجاد کرد. نتایج نشان داد که عصاره ­ها نسبت به شاهد و آفت­ کش اثر مثبت روی مراحل رشدی پیش از بلوغ و گاهی اثر منفی روی مرحله بلوغ بالتوری سبز داشت. بنابراین اثر آفت­کش در مراحل ابتدایی رشد بیش­تر بود و با گذشت زمان اثر آن کاهش یافت. با نگرش به این­که عصاره ریشه روناس طول دوره ­های رشدی پیش از بلوغ را کاهش داده و تعداد تخم به ازای هر ماده را همچون شاهد نسبت به آفت­ کش و باریجه افزایش داد؛ بنابراین در راهبرد مدیریت آفات به عنوان یک گزینه مناسب سازگار برای بالتوری سبز در کنترل پسیل پسته پیشنهاد می­ شود.

بالتوری سبز, پسیل معمولی پسته, تیامتوکسام, زیست شناسی, عصاره گیاهی