محمد زینلی پور - گروه آموزش زیست شناسی، دانشگاه فرهنگیان

بشر در قرن ۲۱ با چالش های فوق العاده بحرانی در بحث محیط زیست مرتبط با استفاده بیش از حد و نامناسب از منابع انرژی و بویژه سوخت های فسیلی روبرو شده است. بی تردید سواد علمی فناورانه (STL) شهروندان برای درک وجود و ماهیت بحران و کسب آمادگی های لازم در دنیای پیش رو ضرورت دارد. در دیدگاه بین المللی، برنامه درسی آموزش علوم تجربی یکی از مهمترین مسیرها در جهت ارتقای سواد علمی فناورانه (STL) در شهروندان است. بر این اساس، این پژوهش به روش اقدام پژوهی به منظور ارزیابی میزان سواد علمی و تلاش در جهت ارتقای آن در بحث انرژی کتاب علوم تجربی، با کمک گرفتن از مدل علم، فناوری، جامعه و محیط زیست(STSE) در چهار مرحله: ایجاد انگیزش، اکتشاف، بارش فکری و تصمیم سازی (MEBsDm) با بکارگیری ۳۰ دانش آموز ابتدایی در پایه ۶، هدف گذاری و انجام شد. با استفاده ازآزمون های شبیه سازی شده برنامه بین المللی ارزیابی دانش آموزان (PISA) و بررسی پوشه کار آنها، داده ها و اطلاعات مورد نیاز استخراج و تنظیم گردید. سئوالات خاص مرتبط با بحث انرژی مطرح و شاخص های تبیین علمی پدیده ها، ارزیابی و طراحی علمی کاوشگری و نیز تجزیه و تحلیل، تفسیر و نتیجه گیری از داده های حاصل مورد امتیاز دهی قرار گرفتند. بر اساس یافته های این پژوهش، به کار گیری مدل STSE در آموزش علوم تجربی به ارتقای سواد علمی، رشد شایستگی دانش آموزان در جهات مختلف از جمله توضیح علمی رویدادها، کاوشگری علمی، تفسیر نتایج و شواهد علمی منجر شد.

سواد علمی فناورانه (STL)، علم، فناوری، جامعه و محیط زیست (STSE)، آموزش ابتدایی، اقدام پژوهی، آموزش علوم تجربی