ایمان اکبرپور - استادیار، گروه تخصصی علوم و مهندسی کاغذ، دانشکده مهندسی چوب و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعیگرگان، ایران .

امروزه استفاده از آنزیم ها به عنوان یک روش دوستدار محیط زیست، مزایای زیادی را در صنایع خمیروکاغذ از جنبه هایخمیرکاغذسازی زیستی، بهبود درجه روانی خمیرکاغذ، اصلاح ویژگی های الیاف، بهبود کارآیی مرکب زدایی، لیگنین زدایی و رنگبریخمیرکاغذ دارد. آنزیم های مورد استفاده در صنایع خمیروکاغذ عمدتا شامل سلولاز، همیسلولاز، پکتین از، آم یلاز، لیپاز، استراز ولاکاز می باشند. رنگبری با اثر زیست محیطی کم، مصرف انرژی کم و صرفه جویی در مصرف انرژی خمیرسازی و رنگبری وهمچنین تولید پساب کم از مزایای عمده استفاده از آنزیم ها در لیگنین زدایی و رنگبری خمیرکاغذ می باشد. آنزیم ها نیاز به موادشیمیایی در فرآیندهای لیگنین زدایی و رنگبری خمیرکاغذ و هزینه های فرآیندی و اثر زیست محیطی را کاهش می دهند.آنزیم های اکسایشی (تجزیه کننده لیگنین) عمدتا شامل لیگنین پروکسیداز ( LiP )، منگنز پروکسیداز ( MnP ) و لاکاز بوده ولیگنین موجود در خمیرکاغذ را خارج می کنند و قابلیت لیگنین زدایی و رنگبری خمیرکاغذ را در مراحل بعدی بهبود می بخشند.امروزه آنزیم های از نوع تجزیه کننده همی سلولز به ویژه زایلان از در سطح تجاری در کارخانه های خمیرکاغذسازی برای تیمارخمیرکاغذ و توالی های لیگنین زدایی و رنگبری خمیرکاغذ استفاده می شوند. آنزیم لاکاز لیگنین سطحی را در حضور مواد واسطه باوزن مولکولی کم و یا اکسیژن با اکسایش بخش های مختلف لیگنین، شکست اکسایشی زنجیره ای جانبی و اکسایش انتخابیگروه های نوکسی لیگنین خارج می کند. استفاده ترکیبی از آنزیم های اکسایشی مانند زایلان از و لاکاز اثر هم افزایی خوبی را درخروج موثر لیگنین (کاهش عدد کاپا)، گروه های هگزنورونیک اسیدها HexA ، کاهش برگشت رنگ (به ویژه خمیرکاغذ مکانیکی)و بهبود درجه روشنی و کیفیت کاغذ نهایی دارد.

صنعت خمیر و کاغذ، آنزیم های اکسایشی، لیگنین زدایی خمیرکاغذ، رنگبری خمیرکاغذ، اثر زیست محیطی کم.