جعفر شانظری - استادیار گروه الهیات دانشگاه اصفهان
نفیسه اهل سرمدی - کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان

طرح مباحث الهیات توسط ائمه عیله السلام و تجزیه و تحلیل آن،در ظهور تفکر شیعی در قالب عقل فلسفی تاثیر بسزایی داشته است و مسئله صفات خداوند از جمله این مباحث است. اهمیت ویژه این مسئله از سویی و اختلافی بودن مبانی و نظریات گوناگون از سوی دیگر موجب طرح گسترده آن در احادیث و روایات ائمه علیه السلام است.این نوشتار که با قلمی فلسفی به شرح و توضیح احادیث امام رضا علیه السلام در این خصوص می پردازد ابتدا به اختصار به نظریات گوناگون اشاره نموده، آن گاه با استمداد از مضامین عالی و بلند روایات رضوی به اثبات عینیت ذات و صفات در حضرت احدیت می پردازد. سپس از این مقام گام فراتر نهاده،به دقایق و لطایفی در احادیث حضرت اشاره می شود که در آن ها حضرت رب العالمین یگانه مصداق برای صفات کمالی شمرده می شود.آن گاه از چشم انداز فلسفی و با استناد به کلام فلاسفه اسلامی به تبیین و تشریح این مهم اقدام و از ظاهر تناقض گونه آن،رفع ابهام می نماید.

تشبیه, تنزیه, وجود رابط, عینیت ذات و صفات, بساطت محض