فاطمه یاوری - گروه اقتصاد،دانشکده مدیریت و حسابداری و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی،اراک، ایران
احمد سرلک - گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت، حسابداری و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک ، اراک، ایران
مریم شریف نژاد - گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت، حسابداری و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران
مجتبی قیاسی - گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت، حسابداری و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، ملایر، ایران

پایداری رشد و توسعه اقتصادی از طریق به حداقل رساندن اثرات منفی فعالیت های اقتصادی بر محیط زیست و منابع طبیعی یکی از موضوعات مهم تحقیقات اقتصادی در دهه های اخیر است. انتشار دی اکسید کربن ناشی از سوخت های فسیلی در بخش های مختلف صنایع، نیروگاه ها، حمل و نقل و حتی بخش خانگی بعنوان یکی از محصولات جانبی فعالیت های اقتصادی، امروزه بعنوان عامل اصلی تخریب محیط زیست شناخته شده است.این تحقیق با بسط مدل فضایی سولوی سبز و با استفاده از مدل پانل فضایی پویا (DSM) تاثیر عوامل جمعیت، شهرنشینی، سهم صنعت در تولید ناخالص داخلی، درجه باز بودن تجاری، دموکراسی و سرمایه گذاری فیزیکی برانتشار گاز دی اکسید کربن در کشورهای منا ، طی سال های ۲۰۰۴ تا۲۰۲۰ را بررسی می کند. نتایج برآوردها حاکی است که رشد جمعیت، رشد شهرنشینی، سهم صنعت در تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن تجاری بر انتشار دی اکسید کربن تاثیر مثبت و معنی داری دارند. اما بین دو متغیر دموکراسی و سرمایه گزاری فیزیکی با انتشار دی اکسید کربن ،در کشورهای هدف، ارتباط معنی داری یافت نشد. از طرفی همبستگی فضایی بین مقاطع مورد تایید قرار گرفت. همچنین همگرایی عوامل موثر بر انتشار دی اکسید کربن در دوره مورد بررسی تایید شد یعنی کشورها در جهت کاهش انتشار دی اکسید کربن در دوره تحقیق حرکت نموده اند.

پانل فضایی پویا, مدل سولوی سبز, انتشار دی اکسید کربن