عنایت کریم زاده - دانشجوی دکتری رشته مطالعات برنامه درسی، دانشگاه بیرجند، ایران.
هادی پورشافعی - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند، ایران

واکاوی معنای دیالوگ از دیدگاه توصیفی و تحلیلی نیز برای تبیین جنبه ای مختلف این مفهوم موثر است . اندیشه باختین و نظریه -پردازان نوگرای اجتماعی که پیرو آن هستند را می توان جزو رویکرد توصیفی دیالوگ ب حساب آورد. در این رویکرد مانند سنت گردهمایی انسانی ، گرایش در فرآیند دیالوگ به ارتباط انسانی است . براساس این رویکرد، انسانها اساسا به دنبال رابطه هستند و برقراری رابطه از طریق دیالوگ، ویژگی بارز آدمی است . انسانها از طریق برقراری رابطه اجتماعی به دنبال کسب معنا هستند. بنابراین هدف این مقاله واکاوی و تحلیل یکی از روشهای آموزش تحت عنوان دیالوگ (گفت وشنود)، است ، که در جهان مدرن امروزی نیازمند توجه فراوان است . برای این منظور پژوهشگر با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به گردآوری شواهد متنی ، و تجزیه و تحلیل آنها مبادرت کرده تا به سوالاتی درباره این روش آموزش پاسخ دهد: آیا آموزش مبتنی بر دیالوگ یک روش آموزشی است ؟ ماهیت دیالوگ چیست ؟ با چه ضعف هایی روبرو است ؟ تحلیل مبانی نظری این روش آموزش نشان می دهد که با توجه به برخی معیارها و تطبیق آن با روش آموزش مبتنی بر مونولوگ، می توان گفت ، با توجه به پیشرفت بشر و ضرورتهای زندگی در عصر حاضر، بیش از پیش اهمیت ایجاد تحول در بسیاری از روشهای سنتی شناخت و آموزش احساس می شود. برای رهایی از الگوی رایج در نظام آموزشی و تحول در روش شناخت و تحول در روش شناخت و آموزش در کلاسهای درس، باید یک دگردیسی بنیادی در روشهای یاددهی - یادگیری در نظام آموزش و پرورش صورت گیرد. برای اینکه جوامع بقا و دوام داشته باشند، مدارس باید بکوشند تا با به کارگیری راهبردها و الگوهای جدید یادگیری و آموزش، زمینه را برای اعتلا و ارتقای توانایی های دانش آموزان در زمینه تفکر انتقادی، حل مساله ، پژوهش و جست وجوی منطقی فراهم آورند.

دیالوگ، مونولوگ، ویژگی ها، اصول، نقاط قوت و ضعف دیالوگ