فروغ کاظمی - دانشیار گروه زبانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه ازاد اسلامی
فاضله افسری - کارشناس ارشد زبانشناسی، دانشکده زبانهای خارجی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مقوله باهم­آیی واژگانی در متون نظم و نثر زبان فارسی است. یافته­ های حاصل از بررسی داده­ ها، کاربرد دست کم دوازده نوع باهم­ آیی را به لحاظ مفهومی در پیکره نشان می­دهد. این باهم­ آیی­ ها، هر یک با بسامد رخداد متفاوت در بیان محتوا و گسترش معنای مورد نظر نقش داشته ­اند. نتایج نشان می­دهد که چگونه هر یک از این باهم­آیی­ ها، به ویژه باهم­آیی­ های مترادف، متقابل، شمول معنایی، متداعی و اصطلاحی نقش مهمی در تاکید و تشدید معنایی دارند و باعث خوانش بهتر متن می­گردند. این درحالی است که دیگر باهم­ آیی­ه ا از جمله باهم ­آیی­ های مطلق، اتباعی، جهتی، جنس و غیره با کاربست محدودتر در اولویت دوم قرار گرفته­ اند. نتیجه دیگر پژوهش، مواجهه با دو نوع باهم­ آیی (از منظر ساختاری) است که عبارتند از باهم ­آیی صفت با صفت و باهم­ آیی قید با قید که حاصل بررسی این داده­ ها است و می­ توان آنها را به عنوان دستاوردی تازه به طبقه­ بندی پنج گانه قبلی افزود.

باهم آیی, باهم آیی واژگانی, روابط مفهومی, نظم و نثر فارسی