سیدحجت سبزپوشان - استادیار، گروه مهندسی پزشکی ، دانشکده مهندسی برق، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
دانیال نوزادمکوندی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی پزشکی ، دانشکده مهندسی برق، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران

سرطان یکی از مهم ترین عوامل مرگ و میر در جامعه بشری است ؛ از این رو شناخت دینامیک رشد تومورهای سرطانی گوناگون یکی از زمینه های تحقیقاتی مهم امروزی است . مهندسین پزشکی و مدلسازان ریاضی ، در کنار متخصصین بیولوژی و سرطان شناسان در تلاش برای یافتن بهترین مدلها و چگونگی تنظیم پارامترهای آنها با استفاده از دادههای تجربی و واقعی می باشند. یکی از زمینه های تحقیقاتی در این راه پاسخ به این پرسش است که : از میان مدلهای معمول ماکروسکوپی کدام مدل و برای کدام نوع سرطان مناسب تر است ؟ در این مقاله تحقیق می کنیم که برای دوازده نوع تومور گوناگون کدام مدلهای ماکروسکوپی به ترتیب مناسب ترند.این تحقیق با استفاده از دسته کم یک مجموعه تجربی و کلینیکی برای هر نوع تومور انجام شده و بهترین محدودهی تنظیم پارامترهای هر مدل نیز تعیین گردیدهاست . مدلهای استفاده شده شامل پنج مدل پایه رشد نمایی ، قانون توان، لاجستیک ، برتالنفی و گمپرتز می باشند. نتایج نشان می دهد که با استفاده از بررسی کمینه مجموع مربعات خطا برای مدلهای برازش شده بر روی هر یک از انواع سرطان، می توان بهترین برازش و مدل پایه را انتخاب و به تحلیلی کلی از سازگاری هر مدل با هر نوع سرطان رسید. نتایج بدست آمده می تواند به پیش بینی نحوه رشد تومورهای سرطانی و پیش گویی زمان آغاز فرآیند رشد کمک کند. یافته های این تحقیق این فرضیه را تقویت می کند که با ترکیب مدلهای رشد پایه در بازههای زمانی در فرایند پیشرفت یک سرطان، می توان به مدل دقیقتری از هر یک از انواع سرطان رسید.

رشد سرطانی ، مدلهای پایه رشد ، برازش منحنی رشد.