لیلا واحدیان بیکی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
احمد پوراحمد - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
فرانک سیف الدینی - دانشیار شهرسازی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده    مناطق پیرامون شهرها تحت تاثیر و نفوذ رشد شهری قرار می گیرند. این نفوذ سبب تغییر در نقش و کارکردها و همچنین فرم این مجتمع های زیستی می گردد. منطقه۵شهر تهران زمانی جزء اراضی پیرامونی شهر محسوب می شده است اما در طی دوره های مختلف با افزایش جمعیت و مهاجرت به این شهر، این اراضی به واسطه رشد شهری توسط شهر بلعیده شده اند، به طوری که امروزه جزء شهر تلقی می شوند و شهر تهران اثراتی را همچون: تخریب و تغییر اراضی باغی به کاربری های شهری، تغییر در محیط زیست منطقه و... گذاشته است. این پژوهش بررسی اثر توسعه فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقه۵با هدف شناخت و تحلیل کاربری هایی که نقش مهمی در حفظ و سلامت منطقه و شهر دارند را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق روش توصیفی–تحلیلی، روش جمع آوری اطلاعات روش اسنادی و روش میدانی، ابزار مورد استفاده نرم افزارهایENVIوGISو تصاویر ماهواره ای شهر تهران و نقشه های کاربری اراضی منطقه می باشد. نتایج تحقیق نشان دهنده اثرگذاری عامل توسعه شهر بر تغییر کاربری های سبز و تبدیل آنها به کاربری های شهری در منطقه بوده است. لذا با توجه به اهمیت این کاربری ها پیشنهادتی برای حفاظت از این کاربری ها ارائه گردیده است.

واژگان کلیدی: توسعه فیزیکی شهر, تغییر کاربری اراضی, شهر تهران, منطقه۵