هادی محمدزاده - Department of Animal Science, Faculty of animal Science and Fishery, University of Agriculture and Natural Resources Sari
اسداله تیموری یانسری - Department of Animal Science, Faculty of animal Science and Fishery, University of Agriculture and Natural Resources Sari
عیسی دیرنده - Department of Animal Science, Faculty of animal Science and Fishery, University of Agriculture and Natural Resources Sari

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنش گرمایی کارکردهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و تولیدی را در دام ها تحت تاثیر قرار می دهد. تنش گرمایی با سرکوب اجزای مختلف سیستم ایمنی، حساسیت دام به بیماری های مختلف را افزایش می دهد. این تنش از راه اختلال در سیستم عصبی- هورمونی و سرکوب سیستم ایمنی، بر سلامت و قابلیت تولید دام ها تاثیر منفی می گذارد. بهره گیری از راه کارهای مختلف تغذیه ای برای بهبود سیستم ایمنی دام ها در گامه های مختلف تولید، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این پژوهش به منظور ارزیابی اثرات مکمل گلوتامین و سطح پروتئین بر شاخص های التهابی، سیستم ایمنی و فراسنجه های خونی میش های آبستن نژاد زل دوره انتقالی و پاسخ ایمنی بره های آن ها در طی تنش گرمایی انجام شد. مواد و روش ها: ۲۰ راس میش­ آبستن با میانگین وزن ۱±۴۲ کیلوگرم و سن ۱ ±۲/۵ سال و چند شکم زایش (۱ تا ۳ زایش) انتخاب و به طور تصادفی به چهار تیمار آزمایشی اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: ۱) جیره پایه (پروتئین قابل متابولیسم برابر احتیاجات)، ۲) جیره پایه همراه با گلوتامین (یک درصد جیره)، ۳) جیره دارای ۱۰ درصد پروتئین بیشتر از احتیاجات و ۴) جیره دارای ۱۰ درصد پروتئین بالاتر همراه با گلوتامین بود. خون­گیری به صورت هفتگی پیش از تغذیه صبح از همه میش ها به وسیله لوله های خلاء دارای هپارین (ونوجکت) از سیاهرگ گردنی انجام شد. فراسنجه های خونی شامل آلبومین، پروتئین کل پلاسما، آلکالین فسفاتاز و مالون دی آلدهید با کیت های مربوطه و با دستگاه اتوآنالایزر اندازه گیری شد. انسولین، ایمونوگلوبولین G، اینترلوکین ۲، اینترلوکین ۶ و اینترلوکین ۱۰ با استفاده از کیت­های الایزا اندازه­گیری شدند. جهت ارزیابی پاسخ ایمنی و وضعیت التهاب عمومی، پروفایل شمارش تفریقی خون بررسی شد. یافته ها: یک هفته قبل و پس از زایمان و در روز زایمان، با مصرف گلوتامین مقدار آلبومین، پروتئین کل، انسولین و ایمونوگلوبولین G افزایش یافت (۰/۰۵>p). همچنین مکمل گلوتامین غلظت ایمونوگلوبولین G بره های متولد شده از میش ها را افزایش داد (۰/۰۰۰۱>p).  اثر تیمارهای آزمایشی بر آلکالین فسفاتاز معنی دار نبود. همچنین مصرف مکمل گلوتامین در یک هفته قبل از زایمان، یک هفته پس از زایمان و در روز زایمان باعث کاهش غلظت مالون دی آلدهید شد (به ترتیب ۰/۰۰۳۰p=، ۰/۰۰۵۷p= و ۰/۰۳۰۱p=). تعداد گلبول های سفید خون در یک هفته قبل از زایمان و در روز زایمان با افزودن گلوتامین به طور قابل توجهی افزایش یافت (به ترتیب ۰/۰۰۱۵p= و ۰/۰۰۲۴p=). مکمل گلوتامین به طور قابل توجهی نوتروفیل های خون را کاهش داد  (۰/۰۵>p). با این حال، لنفوسیت خون به طور قابل توجهی افزایش یافت (۰/۰۵>p). در روز زایمان و یک هفته پس از زایمان، تیمارها مقادیر اینترلوکین ۲ (به ترتیب ۰/۰۲۱۶p= و ۰/۰۵۸۶p=) و اینترلوکین ۱۰ (به ترتیب ۰/۰۵۷۳p= و ۰/۰۰۱۹p=) را افزایش دادند.  در حالی که میزان اینترلوکین ۶ در روز زایمان و یک هفته پس از زایمان با مصرف گلوتامین و افزودن سطح پروتئین قابل متابولیسم به طور قابل توجهی کاهش یافت (به ترتیب ۰/۰۰۷۹p= و ۰/۰۰۲۷p=). نتیجه گیری: نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف مکمل گلوتامین باعث بهبود وضعیت سلامت میش های آبستن تحت استرس گرمایی و بره های آن ها می شود.

Glutamine, Heat Stress, Immune system, Infllammatory Indicators, Pregnant Ewes s, تنتنش گرمایی, گلوتامین, سیستم ایمنی, شاخص های التهابی, میش آبستن