هادی غلامرضائی - دانشجوی رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس
کاوس روحی برندق - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، گروه علوم قرآن و حدیث
نصرت نیل ساز - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، گروه علوم قرآن و حدیث
محمود کریمی - دانشیار دانشگاه امام صادق(ع)، گروه علوم قرآن و حدیث

یکی از مباحث علوم قرآنی بحث قرائات است. گمان غالب این است که اختلاف قرائت محصول پس از زمان پیامبر خدا و نتیجه نبود دسترسی به حضرت است؛ از این رو، مسلمانان عصر نبوی در این زمینه با هم اختلافی نداشته اند. اما بر اساس روایات، صحابه حتی در عصر و مصر پیامبرخدا نیز با هم بر سر قرائت قرآن اختلاف داشته اند. این مقاله درصدد است با نگاهی تاریخی و با روش توصیفی تحلیلی به بررسی این روایات بپردازد؛ تا ضمن اشاره به پیشینه تاریخی این مسئله و انعکاس بخشی از زندگی پیامبرخدا و صحابه که مغفول مانده، نشان دهد که اختلاف صحابه در قرائت قرآن در عصر نبوی از چه کمیت و کیفیتی برخوردار بوده است. مطابق این تحقیق زمان اختلاف صحابه در اواخر حیات پیامبرخدا و بیش تر پس از فتح مکه بوده است. صحابه در اموری همچون لهجه، برخی از اضافات، نقل مترادفات و حتی شمار آیات یک سوره با هم اختلاف پیدا کرده اند و بیش تر این اختلاف ها حتی پس از مراجعه به پیامبرخدا نیز ادامه یافته است.

قرائات قرآن, اختلاف قرائت, اختلاف صحابه, سبعه احرف, قرآن در عصر پیامبر